آرتروز یا استئوآرتریت نوعی بیماری تخریبی و پیشرونده مفصلی اسنت که به دلیل از بین رفتن و تخریب تدریجی غضروف مفصلی رخ می دهد.
این بیماری شایع مفصلی که اغلب در افراد میانسال و سالمند رخ می دهد منجر به بروز درد ، التهاب و محدود شدن دامنه حرکات مفصل مبتلا می شود.
غضروف بافتی است که دارای خاصیت ارتجاعی بوده و سر استخوان ها در محل مفاصل را پوشانده و از مفاصل در برابر آسیب دیدگی محافظت می کند.
وجود غضروف علاوه بر تامین سلامتی استخوان ها و مفاصل در تسهیل حرکات مفصلی نیز ضروری است و آسیب آن منجر به بروز اختلالات حرکتی در مفصل مبتلا می شود.
غضروف ها همچنین نقش مح=همی در جذب فشار ها و شوک هایی که به مفصل وارد می شود دارند و از این جهت نیز به سلامت مفاصل کمک می کنند.
از بین رفتن غضروف سبب می شود تا استخوان های بجای لغزیدن بر روی هم ساییده شده که این وضعیت علاوه بر ایجاد اختلال در عملکرد مفصل و درد و ناراحتی مفصل سبب ایجاد خارهای استخوانی نیز شده که خود عاملی در تشدید درد و ناراحتی محسوب می شود.
این خارهای استخوانی یکی از مهم ترین عوامل ایجاد کننده التهاب در مفصل است.
مفاصل زانو ، لگن ، ستون فقرات و مچ دست بیش از سایر مفاصل بدن به بیماری آرتروز مبتلا می شوند.
میزان شیوع آرتروز در بین خانم ها بیش از آقایان است و علت مشخصی برای آن ذکر نشده است.
علت اصلی این بیماری تاکنون بطور دقیق مشخص نشده اما آن چه که مشخص است حرکات تکراری مفصل و استفاده بیش از حد از مفصل یکی از مهم ترین عوامل افزایش دهنده ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری و ابتلا به برخی بیماری ها مانند روماتیسم مفصلی ، اختلالات هورمونی و اختلال غده تیروئید نیز ریسک بروز بیماری را افزایش می دهند.
پرهیز از انجام حرکات تکراری مانند خم و راست کردن مفصل ، اجتناب از قرار دادن مفصل در وضعیت تحت فشار ، حفظ وزن در محدوده طبیعی و همچنین داشتن فعالیت بدنی منظم از عواملی هستند که می توانند به پیشگیری از آرتروز کمک کنند.
علائم آرتروز
- احساس درد در مفصل مبتلا
- التهاب و تورم مفصل
- کاهش انعطاف پذیری مفصل
- خشکی و سفتی مفصل
- محدود شدن حرکات مفصل
- شنیده شدن صدا از مفصل که در اثر سایش استخوان ها بر روی هم ایجاد می شود.
- اختلال در عملکرد مفصل
- کاهش قدرت مفصل
- مشکلات حرکتی و تعادلی در صوتر درگیری مفاصل در اندام های تحتانی
روش های درمان
اگرچه تاکنون درمان قطعی برای این بیماری شناخته نشده اما راهکارهایی که در ادامه ذکر خواهیم کرد می توانند در تخفیف علائم بیماری و همچنین کمک به جلوگیری از پیشرفت بیماری موثر باشند.
کاهش سطح فعالیت و استراحت دادن به مفصل مبتلا به آرتروز راهکاری موثر در تسکین درد و ناراحتی های بیمار است.
گرم کردن مفصل مبتلا ، استفاده از بریس های طبی برای کاهش حرکات مفصل درگیر و استفاده از داروهای مسکن و ضدالتهاب نیز از جمله راهکارهایی هستند که به کاهش احساس درد و ناراحتی در بیمار کمک می کنند.
فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش ها در کمک به بهبود شرایط مبتلایان به آرتروز است.
فیزیوتراپی با استفاده از متدها و مدالیته های مختلفی به مبتلایان به این بیماری مفصلی در کاهش مشکلاتشان کمک می کند.
تمرینات ورزشی که فیزیوتراپیست با توجه به شرایط فرد مبتلا تنظیم می کند نقش موثری در کاهش سفتی و خشکی مفصل و همچنین افزایش دامنه حرکتی مفصل درگیر دارد.
در صورتی که فرد در حین انجام تمرینات دچار درد شد باید سریعا فیزیوتراپیست خود را مطلع کند و انجام تمرینات را نیز متوقف کند.
در صورتی که مفصل مبتلا به آرتروز به حدی دچار تخریب شده باشد که سبب بروز مشکلات عدیده ای برای فرد شده و درد و ناراحتی بیمار با روش های غیرجراحی کاهش نیابد انجام جراحی ( اغلب جراحی تعویض مفصل ) توصیه می شود.
پس از جراحی نیز انجام فیزیوتراپی برای بازیابی توانایی های حرکتی مفصل ضروری است.
کلمات مرتبط :
