بیماری پارکینسون (PD) یک اختلال عصبی است، به این معنی که شامل از بین رفتن تدریجی سلول های عصبی در مغز می شود. در درجه اول بر حرکت تأثیر می گذارد، اما می تواند تأثیر قابل توجهی بر سایر جنبه های زندگی فرد نیز داشته باشد. این بیماری بیشتر به دلیل ایجاد لرزش، سفتی و مشکلات تعادل شناخته شده است، اما طیف وسیع تری از علائم و اثرات دارد.
مشخصه بیماری پارکینسون در تخریب سلول های عصبی در ناحیه خاصی از مغز به نام جسم سیاه نهفته است. این سلول های عصبی خاص مسئول تولید دوپامین هستند، یک انتقال دهنده عصبی حیاتی که نقش مهمی در هماهنگی حرکت ایفا می کند. همانطور که این سلول ها می میرند یا ناکارآمد می شوند، تولید دوپامین کاهش می یابد و منجر به علائم مربوط به حرکت مرتبط با PD می شود.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی تخصصی ستون فقرات
علائم بیماری پارکینسون
در حالی که لرزش، کندی حرکت (برادی‌کینزی) و سفتی نشانه های کلاسیک بیماری پارکینسون هستند، این وضعیت می‌تواند به طرق مختلف ظاهر شود. در اینجا خلاصه ای از علائم حرکتی اصلی آورده شده است:
لرزش: این اغلب بارزترین علامت است که به صورت یک لرزش ریتمیک، معمولاً در حالت استراحت ظاهر می شود و دست ها، انگشتان یا شست ها را تحت تأثیر قرار می دهد.
برادی‌کینزی: این به کندی حرکت اشاره دارد، که باعث می‌شود حتی کارهای ساده‌ای مانند بستن دکمه‌های پیراهن یا بلند شدن از رختخواب بسیار طولانی‌تر شود.
سفتی: این شامل سفتی عضلانی است که اغلب به صورت کشش یا سفتی در اندام ها یا تنه احساس می شود، که می تواند انعطاف پذیری و دامنه حرکت را محدود کند.
فراتر از اینها، سایر مشکلات مربوط به حرکت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بی ثباتی وضعیتی: مشکل در حفظ تعادل و خطر بیشتر زمین خوردن.
- مشکلات راه رفتن: به هم زدن، گام های آهسته و مشکل در شروع حرکت.
- تغییرات گفتار: گفتار ممکن است نرم، نامفهوم و یا درک آن دشوار باشد.
با این حال، بیماری پارکینسون در حرکت متوقف نمی شود. افراد مبتلا به PD همچنین ممکن است علائم غیرحرکتی مختلفی را تجربه کنند، از جمله:
- اختلالات خواب: مشکل در به خواب رفتن، خواب ماندن، یا تجربه سندرم پاهای بی قرار.
- خستگی: احساس مداوم خستگی یا کمبود انرژی.
- زوال شناختی: مشکلات حافظه، تفکر و تمرکز. در حالی که همه افراد زوال عقل را تجربه نمی کنند، برخی از افراد مبتلا به PD ممکن است دچار زوال عقل لووی بدن شوند، نوعی زوال عقل که با رسوب غیرطبیعی پروتئین در مغز مرتبط است.
- افسردگی و اضطراب: این شرایط سلامت روان در افراد مبتلا به PD بیشتر از جمعیت عمومی است.
- درد: درد و درد در عضلات و مفاصل می تواند برای برخی از افراد مبتلا به PD مشکل مهمی باشد.
- مشکلات روده: یبوست یک شکایت رایج است.
- مشکلات ادراری: مشکل در کنترل ادرار یا فوریت ادرار.
- اختلال عملکرد اتونومیک: این کار بر عملکردهای غیرارادی مانند تعریق، کنترل فشار خون و هضم تأثیر می گذارد.
علل و عوامل خطر
علت دقیق بیماری پارکینسون در بیشتر موارد ناشناخته باقی مانده است. با این حال، محققان چندین عامل خطر را شناسایی کرده اند که ممکن است احتمال ابتلا به PD را افزایش دهد:
سن: بیماری پارکینسون در افراد مسن شایع تر است و میانگین سن شروع آن حدود ۶۰ سال است. با این حال، ممکن است در افراد جوان تر نیز رخ دهد.
ژنتیک: داشتن یکی از اعضای نزدیک خانواده مبتلا به بیماری پارکینسون خطر ابتلا به آن را کمی افزایش می دهد. در موارد نادر، جهش‌های ژنتیکی خاص می‌توانند باعث ایجاد اشکال خانوادگی PD شوند.
عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض سموم یا علف کش های خاص ممکن است یک عامل خطر بالقوه باشد، اگرچه شواهد هنوز قطعی نیستند.
درمان بیماری پارکینسون
گزینه های درمانی مختلفی برای مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی وجود دارد. تشخیص معمولاً شامل معاینه عصبی، بررسی علائم و گاهی اوقات، مطالعات تصویربرداری مغزی است.
رویکردهای درمانی
داروها: لوودوپا، دارویی که به افزایش سطح دوپامین در مغز کمک می کند، اصلی ترین درمان برای PD است. سایر داروها می توانند علائم خاصی مانند لرزش، سفتی و مشکلات خواب را برطرف کنند.
جراحی: در برخی موارد پیشرفته، جراحی تحریک عمقی مغز (DBS) ممکن است یک گزینه باشد. DBS شامل کاشت الکترودها در مغز برای تنظیم تکانه های عصبی غیر طبیعی است.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می تواند به بهبود انعطاف پذیری، تعادل و هماهنگی کمک کند.
کاردرمانی: کاردرمانگران می توانند به افراد مبتلا به PD کمک کنند تا راهبردهایی را برای مدیریت وظایف روزمره و حفظ استقلال بیاموزند.
گفتاردرمانی: گفتار درمانی می تواند به بهبود وضوح و حجم گفتار کمک کند.
