تزریق اِپی دورال و پی آرتی
تزریقهای ستون فقرات روشهای درمانی کمتهاجمی هستند که به عنوان جراحی بسته ( برخلاف جراحی باز) ستون فقرات طبقهبندی میشوند.
در آسیبهای ستون فقرات ؛ آرتروز ستون فقرات کمری و گردنی ، فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی و دردهای رادیکولار که درد در اندام های تحتانی و فوقانی( لگن ،ران ، ساق پا و انگشتان پا ، کتف ،پشت ،شانه بازو ،آرنج و ساعتد دست و انگشتان دست) امتداد پیدا میکند، تزریق با هدف کنترل درد و التهاب انجام میشود.
این روش به افرادی پیشنهاد میشود که درد شدید مانع ادامه روند فیزیوتراپی آنها شده است. که در این صورت کاهش درد موقتی ، شرایطی را برای فرد ایجاد میکند تا بتواند برنامه درمانی فیزیوتراپی را ادامه دهد.
روشهای تزریق نخاعی را میتوان بدون تصویربرداری هم انجام داد اما معمولا تزریق های اپیدورال یا پی آر تی به طور دقیقتر، با هدایت (Guide) فلوروسکوپی و سیتیاسکن (CT) انجام داده می شوند . بهدلیل حساس بودن نخاع و ریشههای عصبی، تزریق در روش دوم سطح بسیار بالایی از امنیت را ارائه میدهد و خطر و عوارض تزریق به مراتب کاهش پیدا می کند .
در بیمارستان یا کلینیکهای سرپایی معمولا تزریق توسط متخصصین رادیولوژی مداخلهای (Interventional) ،جراح ستون فقرات، یا متخصصین بیهوشی ( فلوشیب درد) ویا متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی انجام میشود.
تزریق های نخاعی براساس محل و نوع تزریق نامگذاری می شوند.
در تزریق اپیدورال(ESI) (که به سه دسته کمری ، گردنی و سینهای نام گذاری میشود)، داروی ضدالتهابی قدرتمندی بهطورمستقیم به اطراف “دورا” تزریق می شود؛ دورا کیسه ای است که عصب را در بر گرفته و محتوی مایع مغزی نخاعی است. داروها بهطور مستقیم به فضای اپیدورال اعصاب موجود در هر دو طرف ستون فقرات تزریق می شود. با اینحال، تزریق استروئید اپیدورال با خطر سوراخ شدن دورا، یا سوراخ شدن غشای آن همراه است. این روش مشابه بیحسی اپیدورال نیست که درست قبل از زایمان یا انواع خاصی از جراحی انجام میشود.
در تزریق به روش پری رادیکولار (PRT) که بیشتر در دردهای رادیکولار اندام انجام میشود، یک سوزن باریک نزدیک به ریشه عصب در ستون فقرات و تصویربرداری سیتیاسکن داخل بدن می شود. PRT به هدف بلاک ریشه عصب، یا مهار التهاب ریشه عصب انجام میشود. پس از تعیین محلی که دارو باید در آنجا تزریق شود، پزشک سوزن را در عمق مشخص فرو میبرد تا داروها تا حد امکان به عصب درگیر نزدیک شود.
در این روش، ترکیبی از داروهای استروئیدی و بیحسکننده به محل تشخیص تزریق میشود. که بهطور معمول شامل یک کورتیکواستروئید، مانند متیل پردنیزولون، بتامتازون، یا تریامسینولون، بهعلاوه مقدار کمی از یک بیحسکننده موضعی، مانند لیدوکائین یا بوپیواکائین است.
این دارو تورم، التهاب و فشار روی اعصاب بزرگتر اطراف ستون فقرات را کاهش میدهد و به تسکین درد کمک می کند. داروی بیحس کننده نیز میتواند عصب دردناک را شناسایی کند.
میزان اثربخشی (پیش آگهی)
تزریق اپیدورال در ۵۰ درصد از افرادی که گزارش کمر درد و درد سیاتیک دارند موفقیت آمیزاست و تسکین درد کوتاه مدت مثلا برای یک ماه را ارائه میدهد. اثرات تزریق میتواند موقت باشد. و بهبودی ممکن است برای هفتهها تا ماهها باقی بماند اما و به ندرت تا یک سال باقی میماند. طبق مطالعات روش انجام تزریق ، مهارت پزشک و دوز داروی تزریقی شاخص قابل اعتمادی برای پیش بینی نتایج تزریق می باشد.معمولا در صورت موفقیت آمیز بودن تزریق اول ، طبق صلاحدید درمانگر تزریق های نوبت دوم و سوم اپیدورال هم ممکن است توصیه گردد .
نکته مهم این است که این روش علت کمردرد را درمان نمیکند. فرد باید بعد از تزریق فیزیوتراپی را ادامه دهد تا بهبودی دائمی پس از تزریق، از طریق حرکت و تمرین خاصی که فیزیوتراپیست با روش ارزیابی و درمان مکانیکی تجویز می کند ، حاصل شود .
تعداد تکرار
تحقیقات دقیقی وجود ندارد که تعداد مشخصی از تزریق اپیدورال را مشخص کند. اگرچه بهطور رایج ۳ بار تزریق در یک سال توصیه میشود.
اگر ۱ یا ۲ تزریق مشکل بیمار را برطرف کند، برخی پزشکان ترجیح می دهند تزریق سوم را در شرایطی که درد بازگشت داشته باشد، انجام دهند.
عوارض و خطرات
تزریق نخاعی به طور کلی ایمن است و عوارض آن قابل کنترل است.
عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
· سرگیجه، سردرد. بیشتر اوقات این علائم خفیف هستند.
· آسیب ریشه عصبی همراه با افزایش درد در پایین پا
· عفونت در ستون فقرات یا اطراف آن (مننژیت یا آبسه) که قابل کنترل است.
· واکنش آلرژیک به داروی مورد استفاده
· خونریزی در اطراف ستون فقرات (هماتوم)
· اگر تزریق در گردن شما باشد، ممکن است تا چند روز تنفس دشوار باشد.
· ریسک فلجی در اپیدورال وجود ندارد. به این خاطر که در محل نفوذ نیدل طناب نخاعی وجود ندارد. اما خطر آسیب به ریشه عصب وجود دارد که البته قابل چشمپوشی است.
چه افرادی نباید تزریق اپی دورال انجام دهند.
· در بانوان باردار
· افرادی ک
ه منشا درد در آنها تومور و سرطان یا عفونت است.
. شکستگی های جدیدآیا تزریق اپیدورال کورتون باعث ایجاد عوارض کورتون مثل پوکی استخوان ،ضعف سیستم ایمنی ،چاقی و … می شود ؟
پاسخ خیر است . یک الی سه باز تزریق کورتون بصورت اپیدورال نمی تواند عوارض اینچنینی داشته باشد . پوکی استخوان ،چاقی،ضعف سیستم ایمنی و… در صورت مصرف طولانی مدت کورتون ها مثلا بصورت روزانه آن هم بیش از سه الی شش ماه در فرد ایجاد می شود .
گرداوری: فیزیوتراپیست زهرا آبید