دیسک کمر در بارداری یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از زنان تجربه می کنند. بارداری زمان دگرگونی فیزیکی عمیق است، و در حالی که بیشتر تغییرات مورد انتظار است، برخی از آنها می‌توانند منجر به چالش‌هایی به خصوص در مورد سلامت ستون فقرات شوند. مشکلات دیسک کمر یکی از نگرانی هایی است که می تواند بارداری را پیچیده کند. همانطور که بدن برای حمل و به دنیا آوردن نوزاد آماده می شود، ستون فقرات فشارهای جدیدی وارد می کند که گاهی منجر به درد یا ناراحتی در ناحیه کمر می شود. مشکلات دیسک کمر معمولا به مشکلات دیسک های بین مهره ای که در قسمت پایین کمر قرار دارند اشاره دارد. این دیسک ها به عنوان ضربه گیر بین مهره ها عمل می کنند و از انعطاف پذیری و دامنه حرکت در ستون فقرات حمایت می کنند. هنگامی که یکی از این دیسک ها آسیب ببیند یا فشرده شود، می تواند منجر به شرایطی مانند فتق دیسک کمر یا برآمدگی دیسک شود که ممکن است باعث درد، ضعف یا بی حسی در پشت و پاها شود.
ستون فقرات کمری از پنج مهره و دیسک بین مهره ای بین آنها تشکیل شده است. این دیسک‌ها از یک مرکز نرم و ژل‌مانند (nucleus pulposus) تشکیل شده‌اند که در یک لایه بیرونی سخت تر و فیبری (حلقه فیبروزوس) محصور شده‌اند. آنها با هم به ستون فقرات کمک می کنند وزن را تحمل کند، شوک را جذب کند و به صورت سیال حرکت کند. زمانی که لایه بیرونی دیسک ضعیف شده یا آسیب می بیند، مشکل ایجاد می شود و به هسته اجازه می دهد بیرون بزند، که ممکن است روی اعصاب مجاور فشار بیاورد.
مشکلات دیسک کمر ممکن است به دلیل طیفی از عوامل، از جمله آسیب، فشار مکرر، ساییدگی و پارگی مرتبط با سن، یا شرایط سلامت زمینه ای رخ دهد. بارداری می تواند این مسائل را با افزایش نیازهای فیزیکی بر روی ستون فقرات و آسیب پذیری خاص ناحیه کمر در برابر فشار، تشدید کند.
مشکلات دیسک کمر در بارداری
تاثیر منحصر به فرد بارداری بر ستون فقرات
بارداری به طور قابل توجهی تراز ستون فقرات و وضعیت بدن را تغییر می دهد، به خصوص که بدن جنین در حال رشد را در خود جای می دهد. این سازگاری ها، اگرچه برای زایمان ضروری هستند، اما می توانند بر ناحیه کمر فشار وارد کنند و خطر مشکلات دیسک کمر را افزایش دهند.
تغییرات در آناتومی و وضعیت ستون فقرات
با پیشرفت بارداری، مرکز ثقل جابه جا می شود و باعث شیب طبیعی لگن به جلو می شود. این جابجایی با افزایش انحنای کمر همراه است که به لوردوز معروف است، که می‌تواند فشار در ناحیه کمر را تشدید کند. این تغییرات تشریحی ممکن است ناراحت کننده باشد، به خصوص برای زنانی که قبلاً مشکلات ستون فقرات دارند.
تأثیرات هورمونی بر سیستم اسکلتی عضلانی
هورمون‌ها، به‌ویژه ریلکسین و پروژسترون، در بارداری افزایش می‌یابند تا رباط‌ها و مفاصل را آرام کنند و زایمان را تسهیل کنند. با این حال، نقطه ضعف این است که همین هورمون‌ها می‌توانند ساختارهای ستون فقرات را بی‌ثبات کنند و ناحیه کمر را مستعد آسیب و ناراحتی کنند.
چرا زنان باردار بیشتر مستعد مشکلات دیسک کمر هستند؟
افزایش وزن اضافی، که اغلب در مرکز شکم متمرکز است، باعث افزایش بار روی کمر می شود. ستون فقرات برای تثبیت بدن سخت تر کار می کند و فشار اضافی می تواند منجر به مشکلات دیسک کمر یا بدتر شدن آن شود.
افزایش وزن و تاثیر آن بر کمر
یک بارداری سالم به طور معمول شامل افزایش وزن است، اما این افزایش می تواند فشار قابل توجهی بر ستون فقرات وارد کند. ناحیه کمر، به ویژه، بخش بزرگی از وزن بدن را تحمل می کند و عدم تعادل های جدید را جبران می کند. بار اضافه شده می تواند منجر به نیروهای فشاری بر روی دیسک ها شود که به فتق یا برآمدگی دیسک های کمر کمک می کند.
تغییر در مرکز ثقل و افزایش منحنی کمر
بارداری وضعیت بدن زن را تغییر می دهد و مرکز ثقل او را به جلو می برد. تنظیمات جبرانی برای حفظ تعادل، به ویژه انحنای اغراق‌آمیز در ستون فقرات کمری، به افزایش فشار روی دیسک‌ها و عضلات اطراف کمک می‌کند که اغلب منجر به ناراحتی و درد می‌شود.
علائم مشکلات دیسک کمر در دوران بارداری
تشخیص زودهنگام علائم مشکلات دیسک کمر می تواند به درمان موثر و جلوگیری از بدتر شدن ناراحتی کمک کند. علائم شایع عبارتند از: کمردرد مداوم، درد شدیدی که به پاها تابش می‌کند (سیاتیک)، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن، و کاهش تحرک.
شناخت علائم درد دیسک کمر
دردی که از ستون فقرات کمر منشا می گیرد و به پایین ساق پا می رسد، نشانه کلاسیک درگیری دیسک کمر است، به خصوص اگر درد با حرکت تشدید شود. مشکل در خم شدن، بلند کردن یا حتی ایستادن طولانی مدت علائم دیگری هستند که نشان دهنده مشکلات احتمالی دیسک هستند.
چه زمانی باید به دنبال مراقبت پزشکی بود
اگر درد شدید، مداوم یا با علائمی مانند از دست دادن کنترل مثانه یا روده همراه است، ضروری است که فوراً به دنبال مشاوره پزشکی باشید. مداخله سریع می تواند به مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض بیشتر کمک کند.
گزینه های درمانی
چندین رویکرد درمانی می تواند به کاهش درد دیسک کمر در دوران بارداری کمک کند، و بسیاری از آنها بر روی گزینه های غیر تهاجمی و بدون دارو برای اطمینان از ایمنی مادر و نوزاد تمرکز می کنند.
رویکردهای غیر دارویی
فیزیوتراپی، تمرینات قبل از تولد و دستگاه های حمایتی معمولاً برای زنان باردار با مشکلات دیسک کمر توصیه می شود. فیزیوتراپیست های آموزش دیده می توانند تمرینات ایمن را که برای تقویت کمر و هسته مرکزی بدن طراحی شده اند، هدایت کنند و فشار بر ستون فقرات کمری را کاهش دهند.
فیزیوتراپی و ورزش
یک فیزیوتراپیست در کلینیک فیزیوتراپی سعادت آباد می تواند مجموعه ای از تمرینات را برای بهبود قدرت و انعطاف عضلانی، به ویژه در قسمت مرکزی و پایین کمر طراحی کند. این می تواند به تثبیت ستون فقرات، کاهش ناراحتی و کاهش احتمال بدتر شدن مشکلات دیسک کمک کند.
استفاده از کمربندهای نگهدارنده و بریس های بارداری
کمربندها یا بریس‌های بارداری می‌توانند به حمایت از شکم و کاهش فشار روی کمر کمک کنند و فعالیت‌های روزانه را قابل کنترل‌تر کنند.
گزینه های دارویی ایمن
وقتی روش‌های غیر دارویی کافی نیستند، پزشکان ممکن است داروهای مسکن خاصی را که در دوران بارداری بی‌خطر تلقی می‌شوند، توصیه کنند. اینها معمولاً به دقت کنترل می شوند و فقط در صورت لزوم تجویز می شوند.
