روش درمانی مکنزی برای کمک به درمان اختلالات ستون فقرات و دیگر مفاصل بدن که سبب بروز عوارضی همچون درد، تورم، اسپاسم و گرفتگی، کاهش دامنه حرکتی و… شده اند مورد استفاده قرار می گیرد. روش درمانی مکنزی پیش از اینکه یک روش درمان باشد، یک متد ارزیابی در تشخیص آسیبهای اسکلتی – عضلانی است و نميتوان آن را در برابر سایر درمان های غیرجراحی مانند منوال تراپی ، منیپولاسیون ، لیزردرمانی با لیزر پرتوان و کمر توان و … قرار داد. این موارد به عنوان تکنیک های درمانی شناخته میشوند و درمقابل با رویکرد مکنزی نیستند . درمعرفی رویکرد مکنزی از یک سیستم ارزیابی، تشخیص و درمان صحبت می کنیم . این نکته حائز اهمیت است که درمانگر مکنزی در مدیریت درمان میتواند از سایراقدامات درمانی فیزیوتراپی به عنوان مکمل در سهولت درمان استفاده کند.
روش درمانی مکنزی با عنوان تشخیص و درمان مکانیکال (MDT) شناخته میشود. MDT یک سیستم ارزیابی و درمانی بینالمللی برای اختلالات اسکلتی – عضلانی ستون فقرات و اندامها است که توسط فیزیوتراپیست نیوزیلندی، آقای رابین مکنزی، توسعهیافته است که بیش از ۶۰ سال، این روش به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد.
MDT رویکرد درمانی مبتنی بر تمرین-درمانی و آموزش است و به تجهیزات و مدالیته خاصی مربوط نمیشود. این رویکرد در سراسر دنیا توسط فیزیوتراپیستهای آموزشدیده در سیستم مکنزی انجام میشود.
درمانگران آموزشدیده در سیستم MDT قادر به معاینه ، تشخیص و طبقهبندی تمام شکایات سیستم اسکلتی عضلانی هستند. این بدان معنی است که اگر آسیبی در ناحیه ستون فقرات، اندام ها یا مفاصل، عضلات یا تاندونها وجود داشته باشد، با معاینه و ارزیابی توسط درمانگر مکنزی مشخص میشود که آیا در روش درمانی مکنزی یا MDT درمانی مناسب برای آسیب بیمار وجود خواهد داشت یا خیر.
یک متخصص بالینی در روش درمانی مکنزی میتواند تشخیص دهد چه استراتژی برای بیمار مناسب است، و یک درمان اختصاصی و قابل پیشبینی برای هر فرد تجویز می کند. ویژگی مهم این روش، ارزیابی اولیه است که شامل ثبت یک فرم ارزیابی مطمئن و قابل اعتماد برای دستیابی به یک تشخیص و طبقهبندی دقیق است. به این منظور درمورد علائم بالینی بیمار، نوع درد و نوع فعالیتهایی که بر درد و علائم بیمار تاثیر میگذارد سوالهای متعددی توسط متخصص بالینی MDT پرسیده می شود.
با معاینه و ارزیابی بیمار، درمان مناسبی برای فرد ارائه میشود که درآن تمام عواملی که میتواند بر تجربه بیمار از درد تاثیر بگذارد در نظر گرفته میشود. عواملی مانند شغل، سبک زندگی و شرایط محیطی فرد. در سیستم ارزیابی مکنزی، تستهای تشخیصی پرهزینه مانند MRI اغلب غیرضروری هستند. بخش عمدهای از آسیبهای اسکلتی – عضلانی از طریق معاینه مکانیکال مکنزی قابل تشخیص هستند و MRI بیشتر در موارد مشکوک و پاتولوژیها اهمیت دارد.
معاینه و ارزیابی در روش درمانی مکنزی
متخصص بالینی MDT شروع به گرفتن تاریخچه دقیق درباره علائم و نحوه بروز آنها میکند. از شما خواسته میشود که حرکات خاصی را با دقت انجام دهید یا در وضعیت بدنی خاصی قرار بگیرید. همزمان متخصص بالینی چگونگی تغییر علایم را حین انجام حرکات ثبت میکند.
تفاوت اصلی بین معاینه در روش درمانی مکنزی و سایر ارزیابیها و معاینات بالینی، استفاده از حرکات تکراری (repeated movement) به جای یک حرکت واحد (single movement) و پرسشهای دقیق متخصص بالینی است.
چگونگی تغییر علائم و دامنه حرکتی شما با حرکات تکراری (repeated movement) و وضعیتهای بدنی (position) خاص به درمانگر این امکان را میدهد که ماهیت و منشا آسیب را دقیقتر تشخیص دهد.
اهمیت فرم ارزیابی
فرم ارزیابی پرسشنامه مهمی است که به تشخیص دقیق و درمان موثر بیمار کمک میکند. شرححال بیمار از وضعیت خود و نتایج تستهای حرکتی در آن ثبت می شود.
ثبت نتایج درمان در هرجلسه به متخصص بالینی کمک میکند تا روند بهبودی بیمار را پیشبینی کند. پیشبینی پذیر بودن نتایج درمان از ویژگی مهم درمان مکنزی است. در سیستم درمانی مکنزی برای هر نوع آسیب اسکلتی عضلانی یک فرم ارزیابی بین الملی مشخص طراحی شده است. بدین ترتیب بیمار می تواند بر اساس تاریخچه بیماری ثبت شده در فرم ارزیابی درمان خود را در هر مرکز مورد تایید موسسه مکنزی و در هرکشور دیگری ادامه دهد.
طبقه بندی آسیب
بعد از معاینه، فیزیوتراپیست نوع آسیب شما را در گروه خاصی از آسیبهای مکنزی طبقهبندی میکند. هر طبقه بندی اسکلتی – عضلانی با توجه به ماهیت منحصر به فرد خود، شامل حرکات و روشهای درمانی ویژه خود است. بهطور مثال درمان در طبقه بندی آسیب های Derangement، متفاوت با درمان در طبقه بندی Dysfunction یا Postural است. و این موضوع بر اهمیت معاینه دقیق می افزاید.
با این حال، طبقهبندی خاصی وجود دارد که به درمانهای جایگزین بیشتری نیاز دارد. گاهی ممکن است به این معنی باشد که برای رسیدن به اهداف شما برنامهریزی بلند مدت وجود خواهد داشت، یا در مواردی خاصی به متخصصان دیگر و درمان های مکمل ارجاع داده شوید.
رویکردهای درمانی در روش درمانی مکنزی
با استفاده از اطلاعات حاصل از فرم ارزیابی و طبقهبندی مشکل فرد، درمانی که توسط فیزیوتراپیست برای شما تجویز خواهد شد شامل تمرین در جهت حرکتی خاص و توصیههایی مربوط به کنترل وضعیت بدنی است. درمان شما شامل دستورالعمل ساده و دقیقی خواهد بود که مختص آسیب شماست. نه بروشوری از تمرینها.
درصورت لزوم فیزیوتراپیست برای کنترل درد و علائم می تواند بر أساس تشخیص خود از دیگر مدالیته های درمانی فیزیوتراپی ( لیرز پرتوان،الکتروتراپی، درای نیدلینگ) و درمان های دستی استفاده کند.
در روند درمان به شما آموزش داده خواهد شد که چگونه علائم بالینی خود را تفسیر کنید و برای درمان آن چگونه عمل کنید. آموزش داده میشوید تا با بررسی علايم خود از روند درست درمان خود مطمين شوید.
در مواردی که تظاهرات بالینی بیمار چالش برانگیزتر است، متخصص MDT ممکن است درمان های دستی را به درمان اضافه کند تا زمانی که شما بتوانید مستقلتر عمل کنید. هدف این است که تا حد امکان در تعداد جلسات کمتر به بهبودی برسید.
درمانی که شما میتوانید ۵ یا ۶ بار در روز انجام دهید، نسبت به درمانی که تنها توسط متخصص بالینی در کلینیک که یک یا دو بار در هفته انجام می شود، موثرتر خواهد بود و همچنین فرد میتواند در بازه زمانی کوتاهتری به بهبودی برسد.
روش درمانی مکنزی بیمار محور است؛ یعنی بیمار نقش فعال و موثری در درمان خود دارد. این ویژگی میتواند تعداد جلسات حضور در کلینیک را به حداقل برساند. در نهایت، بسیاری از بیماران میتوانند از طریق آموزش و استفاده از ابزارهای لازم، درمان موفقیت آمیزی داشته باشند.
دستیابی به حداکثر توان حرکتی و بازگشت فرد به فعالیت معمول روزمره از اهداف مهم درمان مکنزی است. بعد از تجربه آسیب های اسکلتی عضلانی بازگشت فرد به فعالیت عادی روزمره یا بازگشت به ورزش با چالش و نگرانی بیمار از آسیب مجدد همراه است که در رویکرد مکنزی به این مهم به عنوان هدف درمان پرداخته می شود تا فرد با کمترین احتمال آسیب به فعالیت دلخواه خود بازگردد.
پیشگیری از آسیبهای اسکلتی – عضلانی
در آسیبهای اسکلتی عضلانی همواره احتمال بازگشت مجدد آسیب وجود دارد. در رویکرد مکنزی به واسطه آموزش و خوددرمانی، بیمار میتواند از بازگشت مجدد آسیب جلوگیری کند. همچنین اگر علائم دوباره عود کنند، شما می توانید از طریق آموزش ها از شدت یافتن علايم پیشگیری کنید. این امر به اعتمادبهنفس و توانمندی هرچه بیشتر افراد کمک میکند. پیشگیری از آسیبهای بدنی ازطریق خودمراقبتی بسیار موثرتر و پایدارتر از مراقبت منفعل است که فرد نقشی در پیشگیری آسیب خود نداشته باشد.
فیزیوتراپیستهای آموزشدیده MDT در بیش از ۳۵ کشور جهان مشغول به فعالیت هستند. از آنجا که درمان خاص ارائهشده باید براساس یک ارزیابی دقیق باشد، یافتن یک متخصص بالینی که دارای مدرک مکنزی یا دیپلمای مکنزی باشد، مهم است. شما می توانید با یک جستجوی ساده در گوگل متخصصین مکنزی اطراف محل زندگی خودتان را از “وب سایت رسمی موسسه بین المللی مکنزی” به آدرس https://mckenzieinstitute.org/patients/find-a-clinician/ بیابید و با خیال راحت به ایشان مراجعه کنید.
برای بهبود مدیریت آسیبتان ، میتوانید از یک رول کمری مکنزی و یا رول گردنی و آموزشهای تخصصی که در کلینیک های مورد تایید مکنزی برای شما ارائه میشود استفاده کنید. این آموزشها به میلیونها نفر در سراسر جهان برای درمان، تسکین و پیشگیری از درد مفاصل و عضلات کمک کردهاند. مطالعات علمی بینالمللی ثابت کردهاند که اطلاعات و تمرینهایی که در این آموزش ها ارائه میشود، نتایج مثبت و پایداری به دست میآورند.
کلمات مرتبط :
فیزیوتراپی در سعادت آباد – دکتر کمالی حکیم – فیزیوتراپی در بلوار دریا – فیزیوتراپی در غرب تهران – فیزیوتراپی در میدان کاج – فیزیوتراپی دیسک کمر – فیزیوتراپی سیاتیک – درمان دستی ستون فقرات