سندرم تونل کارپال یک بیماری شایع است که باعث درد، بی حسی، گزگز و ضعف در دست می شود. در این بیماری فشار بر روی عصب مدیان در مچ افزایش می یابد. این عصب به انگشت شست، اشاره و میانی و نیمی از انگشت حلقه عصب دهی می کند.
سندرم تونل کارپال در زنان شایع تر از مردان است.
تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال یک کانال یا لوله باریک در مچ دست است. قسمت های این تونل عبارتند از استخوان های مچ دست در کف تونل و یک لیگامان ضخیم در بالای تونل. عصب مدیان و تاندونهایی که وظیفه حرکت انگشتان را به عهده دارند هم از داخل این تونل عبور می کنند.
چه کسانی در خطر ابتلا به سندرم تونل کارپال هستند؟
افرادی که فعالیت ها یا کارهایی را انجام می دهند که شامل استفاده مکرر از مچ و انگشتان دست است.
بسیاری از عوامل دیگر نیز می توانند در ایجاد سندرم تونل کارپ نقش داشته باشند. این عوامل می تواند شامل موارد زیر باشد:
- وراثت
- بارداری
- شکستگی و دررفتگی مچ دست.
- بیماری های مانند دیابت، آرتریت روماتوئید و نقرس
- بالا رفتن سن
علائم سندرم تونل کارپال چیست؟
علائم معمولاً به آرامی شروع می شوند و در هر زمانی ممکن است رخ دهند. تکان دادن دست ها به تسکین علائم در مراحل اولیه بیماری کمک می کند.
علائم اولیه عبارتند از:
- بی حسی شبانه
- سوزن سوزن شدن و یا درد در انگشتان (به ویژه انگشت شست، اشاره و انگشت میانی)
علائم رایج در طول روز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سوزن سوزن شدن و کاهش احساس در انگشتان
- مشکل در فعالیت های دست مثل نوشتن، گرفتن فرمان یا استفاده از کیبورد
با بدتر شدن سندرم تونل کارپ، علائم ثابت تر می شوند. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضعف در دست
- ناتوانی در انجام کارهایی که نیاز به حرکات ظریف دارند (مانند بستن دکمه های پیراهن).
- افتادن اجسام از دست
در شدیدترین حالت، اندازه ماهیچه های کف دست به وضوح کوچک می شود (آتروفی).
سندرم تونل کارپال چگونه تشخیص داده می شود؟
ابتدا پزشک علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی و شما را معاینه می کند. در مرحله بعد، آزمایشاتی انجام می شود که ممکن است شامل تست های بالینی،X-Ray و الکترومیوگرافی (EMG) باشد. EMG می تواند نشان دهد که عصب مدیان چقدر خوب کار می‌کند.
سندرم تونل کارپال چگونه درمان می شود؟
سندرم تونل کارپال را می توان به دو روش درمان کرد: غیر جراحی یا با جراحی. هر دو رویکرد مزایا و معایبی دارند.
معمولاً ابتدا درمان های غیرجراحی امتحان می شوند. درمان با:
- فیزیوتراپی
- بستن آتل مچ در شب
- مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن
- تزریق کورتیزون
- ایجاد تغییرات محیطی مثل تغییر موقعیت صفحه کلید یا تغییر موقعیت مچ دست حین فعالیت ها
درمان فیزیوتراپی شامل استفاده از مدالیتی های الکتروتراپی مانند TENS, LASER, Shock wave و همچنین تمرین درمانی و تکنیک های درمان دستی است که می تواند در درمان این بیماری موثر باشد. همچنین فیزیوتراپیست می تواند در خصوص تغییرات لازم در سبک زندگی و تهیه بریس(Brace) مناسب راهنمایی های موثری به شما ارایه دهد.
درمان های جراحی می تواند در موارد شدیدتر کمک کند و نتایج مثبتی داشته باشد. هدف از جراحی افزایش اندازه فضای تونل به منظور کاهش فشار روی اعصاب و تاندون هایی است که از این فضا عبور می کنند. این کار با برش (آزاد کردن) لیگامانی که تونل کارپال را می پوشاند انجام می شود.
بعد از جراحی مچ دست باید برای مدت کوتاهی بی حرکت باشد. این بی حرکتی معمولا طولانی تر از ۲ هفته نیست. بی حرکتی طولانی تر از دو هفته باعث ایجاد سفتی و جلوگیری از حرکت تاندون ها و عصب می شود. بعد از این مدت فیزیوتراپی جهت بهبود دامنه حرکتی و برگشت عملکرد مچ دست توصیه می شود.
نویسنده: سیده سحر بزم آرای حسینی
