مینیسک Menisc چیست؟
مینیسک چیست؟ مینیسک یک بافت نرم غضروفی الاستیستی C شکل ( مینیسک داخلی ) و یا O شکل ( مینیسک خارجی ) است که در مفصل زانو بین استخوان های ران ( فمور ) و ساق ( تیبیا ) قرار گرفته است.
۲ بخش محیطی و مرکزی دارد:
۱/۳ خارجی ( محیطی ) ~ red zone ~ خون رسانی دارد~ قابلیت ترمیم خود به خودی دارد
۲/۳ داخلی (مرکزی ) | white zone ~ خون رسانی ندارد ~ قابلیت ترمیم خود به خودی ندارد.
نقش مینیسک چیست :
۱ ) افزایش تطابق سطوح مفصلی ~ ثبات هر چه بیشتر مفصل و‌حفظ پایداری مفصل
۲ )کاهش اصطکاک در سطوح مفصلی و جلوگیری از ساییده شدن مفصل
۳ )توزیع متعادل وزن
۴ )همچنین کاهش و جذب نیروهای وارده به مفصل
۵ ) بهبود حرکات مفصل
علل آسیب مینیسک :
۱ )چرخش زانو
۲ ) خم شدن زانو تا انتهای دامنه به خصوص در حالت تحمل وزن
۳ )بلند کردن اجسام سنگین
۴ )ایجاد تروما ( ضربه به زانو )
۵ )در افراد مسن با تغییرات تخریبی
به طور کلی :
۱ )مدت زمان طولانی فشار زیاد به زانو
۲ ) وارد شدن نیروی زیاد در کسری از ثانیه
پارگی مینیسک میتونه در هر شرایطی و با هر فعالیتی رخ بده اما بیشتر در
۱ ) ورزشکاران : به علت چرخش زانو و تمرینات سنگین
۲ ) در افراد مسن : با تغییرات تخریبی و به مرور با شکنندگی غضروف
۳ ) شغل هایی که مجبورند طولانی مدت زانو را در در حالت خم کامل ( چمپاتمه ) قرار دهند ، مثل کاشی کاری
در افراد عادی ممکنه به علت چاقی و اضافه وزن هم رخ دهد .
۶ پارگی رایج مینیسک :
۱ )longitudinal
۲ )radial
۳ )horizontal
۴ )Bucket handle
۵ )parrot beak
۶ )flap
علائم پارگی مینیسک :
۱ ) درد ( درد عمقی در زانو ) به خصوص حین چرخش زانو
۲ ) ورم یا swelling
۳ ) قفل شدن زانو ( سختی در صاف مردن کامل زانو )
۴ ) خالی شدن زانو
۵ ) حساسیت به لمس
۶ ) خم کردن زانو در حالت تحمل وزن غیر ممکن باشد
۷ ) احساس سفتی در زانو
نحوه تشخیص پارگی مینیسک :
۱ ) تست های بالینی
۲ ) MRI
درمان پارگی مینیسک
درمان پارگی مینیسک بسیار مهم است زیرا در پارگی مینیسک چون توزیع وزن به طور متعادل صورت نمیگیرد باعث وارد شدن نیروی بیش از حد به نواحی خاص و غضروف می شود که در نهایت منجر به آرتروز زودرس می شود .
درمان :
۱ ) conservative ~ استراحت و استفاده از داروهای ضد التهابی ، prp و فیزیوتراپی
۲ ) non conservative ( جراحی )
۱ ) arthroscopy ( repair ) ترمیم بخشی که پاره شده
۲ )arthroscopy ( partail menisectomy ) بخشی از مینیسک که آسیب دیده برداشته می شود
۳ ) arthroscopy ( total menisectomy) تمام مینیسک برداشته می شود
۴ )meniscal allograft transportation جایگزینی مینیسک مصنوعی اگر منیسک قابل ترمیم نباشد
برای درمان پارگی مینیسک همیشه نیاز به جراحی نیست و بسته به نوع ، اندازه ، محل پارگی و سن بیمار در بعضی موارد احتمال بهبودی خود به خودی ( به خصوص پارگی های محیطی ) و با فیزیوتراپی زیاد است .
فیزیوتراپی نقش موثری در بازیابی توانایی های حرکتی زانو و تقویت عضلات اطراف زانو دارد و به کاهش دوران نقاهت پس از این آسیب نیز کمک می کند.
ما در فیزیوتراپی با استفاده از مدالیته های الکتریکی مختلف به کاهش درد و تورم ناشی از آسیب بافت کمک میکنیم . هم چنین این مدالیته ها باعث افزایش جریان خون در ناحیه ی آسیب دیده شده و با افزایش جریان خون ، اکسیژن رسانی بافت بهبود پیدا می کند و مواد زائد و دفعی به صورت موثرتری از بافت آسیب دیده دور می شوند، در نتیجه مدت زمان بهبودی کاهش می یابد و فرد در زمان کوتاه تری بهبود پیدا می کند.
تمرین درمانی در فیزیوتراپی هم بخش مهمی در درمان پارگی مینیسک است.
انجام تمرینات کششی و تقویتی که فیزیوتراپیست برای بیمار تنظیم می کند دامنه حرکتی را بهبود بخشیده و به افزایش قدرت عضلات اطراف زانو برای کاهش فشار های وارد بر مفصل زانو کمک میکند. عضلات تقویت شده به صورت موثرتری از مفصل زانو حمایت می کنند و فرصت ترمیم آسیب را فراهم می کنند.هم چنین تمرینات تعادلی باعث بهبود عملکرد و سرعت و‌چابکی فرد می شود.
باید بدانیم که فیزیوتراپی حتی در مواردی که فرد نیازمند جراحی برای ترمیمی پارگی است برای کمک به تسریع فرایند بهبودی و کاهش عوارض ناشی از جراحی و کم تحرکی زانو ضروری است. در اکثر موارد علائم با فیزیوتراپی برطرف می شود.
کیس های جراحی در افراد جوان :
۱ )درد مداوم
۲ ) قفل شدن مکرر و محدودیت حرکتی زیاد
۳ ) پارگی از نوع فلپ
۴ )پاره شدن مینیسک داخلی بخش میانی
جراحی در افراد مسن ( بالای ۵۵ سال ) و افرادی که اضافه وزن دارند به علت فرسایش توصیه نمی شود. در صورت جراحی هم برای بازیابی قدرت مهارت های حرکتی و تعادلی بیمار به فیزیوتراپی نیاز پیدا می کند.
نویسنده: فیزیوتراپیست شکیبا شفیعی
