بیرون زدگی دیسک گردن نوعی آسیب جدی و شایع ستون مهره ها در ناحیه گردن است که به دلیل آسیب شدید و ناگهانی مهره ها و یا بطور تدریجی و در طی افزایش سن رخ می دهد. دیسک ها از یک بخش مرکزی نرم و ژله‌ای مانند و یک پوشش بیرونی که حلقه محکم اما انعطاف‌پذیر مانند لاستیک است، تشکیل شده است.
دیسک بین مهره‌ای، مفصلی بین هر یک از استخوان‌های ستون فقرات ایجاد می‌کند که به آنها امکان حرکت می‌دهد. وقتی لایه خارجی که دیسک را احاطه کرده است پاره شود، مرکز نرم می‌تواند از طریق شکاف خارج شده و دیسک فتق ایجاد کند.
زمانی که عاملی سبب وارد شدن فشار شدید به ستون مهره ها های گردنی شود یا ضربه شدیدی به ستون مهره ها وارد شدن قسمت میانی درون دیسک به فضای بیرونی نشت می کند ، این اتفاق در افراد سالمند نیز بطر تدریجی و در نتیجه تخریب تدریجی دیسک ها رخ می دهد.
ماده زلاتینی مانند درون دیسک بین مهره ای نقش مهمی در جذب فشارها و نیروهایی که به ستون مهره ها وارد می شود دارد و در صورتی که این ماده از محل خود خارج شود علاوه بر وارد کردن فشار به ریشه ها و اعصاب نخاعی سبب نزدیک شدن مهره ها به هم شده که این امر زمینه سایش و آسیب مهره ها را فراهم می آورد.
این ماده بیرون زده همچنین می تواند سبب ترشح مواد التهابی در این ناحیه شود که خود به عنوان عاملی در تشدید درد و التهاب شناخته می شود.
احساس در در گردن و انتشار آن به شانه ، سر و دست ها ، گزگز کردن و بی حسی دست ها و اختلال در عملکرد اندام ها فوقانی از مهم ترین علائم بیرون زدگی دیسک گردن هستند که بیماران گزارش می دهند.
علائم بیرون زدگی دیسک گردن
- احساس درد در ناحیه گردن
- احساس التهاب در ناحیه گردن
- گرفتگی عضلات گردن
- محدود شدن حرکات گردن
- انتشار درد به سر ، شانه ، بازوها و دست ها
- کاهش قدرت دست ها
- کاهش توانایی دست ها در انجام کارهای ظریف
دلایل و عوامل خطر
- بلند کردن اجسام سنگین که فشار زیادی به ستون مهره ها وارد می کند.
- خم و راست کردن بیش از حد گردن
- تخریب دیسک بین مهره ای در طی روند افزایش سن
- چرخش شدید گردن
- قرار گرفتن گردن در وضعیت تحت فشار به مدت طولانی
- استفاده زیاد از تلفن همراه و رایانه بدون رعایت اصول صحیح قرار گرفتن گردن
- سبک زندگی کم تحرک و استعمال سیگار از جمله عواملی هستند که خطر بیرون زدگی دیسک گردن را افزایش می دهند.
روش های درمان
برای تشخیص این عارضه پزشک علاوه بر مهاینه فیزیکی از روش های تصویربرداری پزشکی از جمله ام آر آی بهره می برد و بر اساس نتایج بدست آمده بهترین روش درمانی بیرون زدگی دیسک گردن را پیشنهاد می دهد.
درد ناشی از بیماری دیسک گردن معمولا با گذشت زمان و با درمان های ساده و محافظه کارانه خود به خود بهبود می یابند. با این حال ، جراحی ممکن است در صورت عدم موفقیت در سایر روش های درمانی یا تشدید علائم تا حدی که ضعف در بازوها و دست ایجاد شود ، ضروری باشد.
فیزیوتراپی در درمان بیرون زدگی دیسک گردن
فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی از موثرترین راهکارها در درمان غیرجراحی بیرون زدگی دیسک گردن است که با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی سعادت آباد می توانید از بروزترین متدهای درمان دیسک گردن بهره مند شوید.
هدف فیزیوتراپی در بیرون زدگی دیسک گردن
- کاهش درد و التهاب
- افزایش دامنه حرکت مفصل گردن
- تقویت عضلات حمایت‌کننده گردن و کتف
- بهبود عملکرد عصبی
- پیشگیری از پیشرفت آسیب و بازگشت به فعالیت‌های روزمره
- آموزش روشهای صحیح حرکتی و جلوگیری از عود مجدد
مراحل فیزیوتراپی بیرون زدگی دیسک گردن
۱. ارزیابی اولیه
فیزیوتراپیست با بررسی دقیق تاریخچه پزشکی، معاینه بالینی و ارزیابی دامنه حرکتی، قدرت عضلانی، وضعیت عصبی و میزان درد، برنامه درمانی اختصاصی را طراحی می‌کند.
۲. فاز حاد (کاهش درد و التهاب)
استراحت نسبی: به منظور کاهش فشار روی دیسک، ممکن است محدودیت حرکتی موقتی تجویز شود.
روشهای کمکی:
الکتروتراپی (TENS, IFC) برای کاهش درد و التهاب.
ماساژ درمانی ملایم جهت بهبود گردش خون و کاهش اسپاسم عضلانی.
گرما و سرما درمانی به صورت متناوب برای کنترل درد و تورم.
گردنبند طبی (در صورت تجویز پزشک) به صورت کوتاه مدت جهت محدود کردن حرکات دردناک گردن.
۳. فاز بهبودی (افزایش دامنه حرکت و تقویت)
تمرینات کششی گردن و عضلات اطراف: برای افزایش انعطاف پذیری و کاهش سفتی.
تمرینات تقویتی: مخصوصاً تقویت عضلات عمقی گردن و عضلات کتف و شانه جهت حمایت بهتر از ستون فقرات گردنی.
تمرینات تعادلی و کنترل عصبی-عضلانی: برای بهبود هماهنگی و ثبات ناحیه گردن.
تمرینات اصلاح پوسچر (وضعیت بدن): آموزش نشستن و ایستادن صحیح برای کاهش فشار روی دیسک.
تراکشن گردنی (کشیدن گردن): در بعضی موارد برای کاهش فشار بر ریشه‌های عصبی و بازکردن فضای بین مهره‌ها.
۴. فاز بازگشت به فعالیت
تمرینات مقاومتی پیشرفته‌تر
آموزش تکنیک‌های ایمن بلند کردن و حرکت دادن اشیاء
برنامه‌های ورزشی منظم برای حفظ سلامت گردن و کل بدن
روش‌ها و تکنیک‌های خاص فیزیوتراپی
منوال تراپی (درمان دستی): شامل mobilization و manipulation مفصل گردن برای افزایش دامنه حرکت و کاهش درد
اولتراسوند تراپی: تحریک عمقی با امواج صوتی برای کاهش التهاب و تسریع ترمیم بافت‌ها
لیزر درمانی: کاهش درد و التهاب با استفاده از پرتوهای لیزر کم توان
تمرینات هوازی ملایم: مثل پیاده‌روی برای بهبود گردش خون و متابولیسم بافت‌ها
مزایای فیزیوتراپی در بیرون زدگی دیسک گردن
- غیرتهاجمی و بدون عوارض جانبی
- کاهش نیاز به داروهای مسکن و جراحی
- بهبود عملکرد روزمره و کیفیت زندگی
- کاهش عود مجدد بیماری با آموزش و اصلاح سبک زندگی
در صورتی که راهکارهای غیرتهاجمی از جمله فیزیوتراپی نتوانند کمکی به بهبود شرایط بیمار بکنند جراحی به عنوان آخرین گزینه درمانی انجام می گیرد.
جراحی برای این بیماری معمولاً شامل برداشتن دیسکی است که عصب را فشار می دهد یا به نخاع فشار می آورد. به این جراحی دیسککتومی گفته می شود.
بسته به محلی که دیسک در آن قرار دارد ، جراح می تواند آن را از طریق یک برش کوچک در قسمت جلویی (دیسککتومی قدامی) یا پشت (دیسککتومی خلفی) گردن در حالی که تحت بیهوشی هستید برداشته باشد. یک روش مشابه ، میکرودیسکتومی ، دیسک را از طریق یک برش کوچکتر با استفاده از میکروسکوپ یا دستگاه بزرگنمایی دیگر از بین می برد.
یک پاسخ