گردن درد یکی از دردهای رایج سیستم اسکلتی بدن انسان است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه کرده اند و به دلایل مختلفی رخ می دهد.
در اغلب موارد این آسیب ناشی از کشیدگی ماهیچه ها یا پیچ خوردگی بافت نرم (رباط ها ، تاندون ها) است ، اما همچنین می تواند در اثر نیروی ناگهانی (شلاقی) ایجاد شود.
این دردها معمولا اغلب با گذشت زمان و مراقبت های غیر جراحی مانند استراحت ، دارو و ورزش بهبود می یابد. اما در صورتی که درد گردن ادامه یابد یا بدتر شود ، اغلب شرایط خاصی وجود دارد که نیاز به درمان های پیشرفته تر همچون فیزیوتراپی ، ترزیق استروئیدها و جراحی دارد.
ستون فقرات گردنی یک شبکه هماهنگ از اعصاب ، استخوان ها ، مفاصل و ماهیچه ها است که آسیب هریک از این اجزا می تواند منجر به بروز آسیب در گردن و درد گردن شود.
مشکلات متعددی وجود دارد که باعث ایجاد درد در گردن می شود. تحریک در مسیرهای عصبی در گردن می تواند باعث درد در شانه ، سر ، بازو و یا دست شود. علاوه بر این ، تحریک نخاع می تواند باعث درد در دست ها و سایر نواحی زیر گردن شود.
درد گردن معمولاً ظرف چند روز یا چند هفته برطرف می شود ، اما دردی که ماه ها ادامه داشته باشد می تواند نشانه ای از علت پزشکی زمینه ای باشد که باید برطرف شود. در برخی موارد ، ممکن است مداخله زودهنگام برای بهترین نتیجه لازم باشد.
رباط ها ، ماهیچه ها و تاندون ها به تثبیت و حرکت ستون فقرات گردنی کمک می کنند. شایع ترین علت درد زمانی رخ می دهد که یکی از این بافت های نرم در اثر استفاده بیش از حد یا افزایش بیش از حد دچار کشیدگی یا پیچ خوردگی شود. این نوع آسیب معمولاً در عرض یک یا دو هفته بهبود می یابد.
ریشه های عصبی از نخاع امتداد می یابد و از طریق سوراخ بین مهره ای (شکاف در استخوان ها) واقع در طرف چپ و راست ستون فقرات خارج می شود.
مشکلات مختلف در ستون فقرات گردنی می تواند ریشه عصبی یا نخاع را تحریک کند و باعث گردن درد طولانی مدت و یا نقص عصبی شود. برخی از مثالها شامل دیسک تخریب شده ای است که به عصب فشار می آورد یا خار استخوانی روی مفاصل رخ می دهد که به عصب دست می زند.
گردن درد می تواند از خفیف بودن و نادیده گرفتن آن گرفته تا طاقت فرسا و مداخله در فعالیت های روزمره مانند توانایی لباس پوشیدن ، تمرکز یا خوابیدن متغیر باشد. گاهی اوقات گردن درد می تواند منجر به سفت شدن گردن و کاهش دامنه حرکتی شود.
انواع گردن درد
- حاد. دردی که کمتر از 4 هفته طول بکشد.
- تحت حاد دردی که 4 تا 12 هفته طول می کشد.
- مزمن. دردی که 3 ماه یا بیشتر طول بکشد.
درد گردن ممکن است شدید باشد و در یک نقطه قرار گیرد ، یا ممکن است شدیدتر احساس نشود ، اما در یک ناحیه وسیع تر گسترش یابد. گاهی اوقات درد به سر منتقل می شود یا همراه با سردرد است. در موارد دیگر می تواند با اسپاسم عضلانی در گردن ، قسمت فوقانی کمر یا اطراف تیغه شانه همراه باشد. به ندرت ، درد یا سوزن سوزن شدن ممکن است به شانه ، بازو و/یا دست سرایت کند.
هنگامی که درد پس از چند روز یا چند هفته بهبود نیافت ، احتمالاً برای تسکین علائم به برخی از درمان ها یا راهنمایی های پزشکی نیاز است. دریافت تشخیص پزشکی دقیق برای علت درد می تواند به تنظیم یک برنامه درمانی موثرتر کمک کند.
دلایل و عوامل خطر
گردن درد میتواند به علت عوامل مختلف ساختاری، عضلانی، عصبی یا حتی روانی ایجاد شود. مهمترین دلایل گردن درد عبارتند از:
مشکلات عضلانی و اسکلتی
کشیدگی یا کشش عضلات گردن: ناشی از حرکات ناگهانی، وضعیت بدنی نادرست یا استفاده بیش از حد از عضلات.
گرفتگی عضلات: به دلیل استرس، اضطراب یا فعالیتهای طولانیمدت بدون استراحت.
آرتروز گردن (استئوآرتریت): فرسایش غضروف مفاصل بین مهرهها باعث درد و محدودیت حرکت میشود.
دیسک گردن: بیرونزدگی یا فتق دیسک بین مهرهای که فشار روی اعصاب وارد میکند.
تنگی کانال نخاعی گردنی: کاهش فضای عبور نخاع یا اعصاب که منجر به درد و ضعف میشود.
آسیبهای تروماتیک
تصادفات و ضربات مستقیم: مانند ضربههای ورزشی یا تصادفات رانندگی که باعث شکستگی، دررفتگی یا آسیب عضلات و رباطها میشوند.
ضربه شلاقی (Whiplash): کشیدگی ناگهانی گردن در تصادفات که باعث التهاب و درد مزمن میشود.
عوامل مکانیکی و وضعیت بدنی نادرست
نشستن طولانیمدت در وضعیت نامناسب: کار با کامپیوتر یا موبایل در وضعیت خمیده گردن.
خوابیدن با بالش نامناسب: باعث فشار روی عضلات و مهرههای گردن میشود.
حمل بار سنگین: به خصوص روی شانهها که فشار زیادی به گردن وارد میکند.
عوامل روانی
استرس و اضطراب: میتوانند باعث تنش عضلانی و در نتیجه درد گردن شوند.
بیماریها و شرایط دیگر
عفونتها یا التهاب: مانند مننژیت یا آرتریت روماتوئید.
تومورها یا مشکلات ساختاری: که به ندرت ایجاد درد گردن میکنند اما باید مد نظر قرار گیرند.
علائم همراه گردن درد
- درد موضعی در گردن یا تیر کشیدن به شانهها و بازوها
- محدودیت حرکت گردن
- خشکی گردن
- سردردهای گردنی
- بیحسی، مورمور یا ضعف در اندام فوقانی
- صدای تقتق یا خشخش در هنگام حرکت گردن
نقش فیزیوتراپی در درمان گردن درد
فیزیوتراپی یکی از موثرترین و رایجترین روشهای درمان گردن درد است که میتواند علائم را کاهش داده و به بهبود عملکرد کمک کند. نقش فیزیوتراپی در درمان گردن درد شامل موارد زیر است:
ارزیابی تخصصی و تشخیص دقیق
فیزیوتراپیست با بررسی کامل وضعیت بیمار، شناسایی دقیق علت درد و تعیین برنامه درمانی مناسب کمک میکند.
کاهش درد و التهاب
استفاده از تکنیکهای الکتروتراپی مانند TENS، اولتراسوند و لیزر پرتوان به کاهش التهاب و تسکین درد کمک میکند.
ماساژ درمانی و درمان دستی باعث رفع گرفتگی عضلات و افزایش گردش خون میشود.
بهبود دامنه حرکتی
انجام حرکات کششی و نرمشی باعث افزایش انعطافپذیری عضلات و مفاصل گردن میشود.
تکنیکهای درمان دستی مانند موبیلیزیشن مفاصل به آزادسازی محدودیتهای حرکتی کمک میکند.
تقویت عضلات گردن و کتف
تمرینات تقویتی مخصوص عضلات عمقی گردن و شانهها باعث افزایش ثبات و حمایت از مهرهها شده و از آسیبهای بعدی جلوگیری میکند.
اصلاح وضعیت بدنی و آموزش ارگونومی
آموزش بیمار برای اصلاح نحوه نشستن، ایستادن، خوابیدن و کار با کامپیوتر به کاهش فشارهای مکانیکی روی گردن کمک میکند.
پیشگیری از عود درد
فیزیوتراپی با آموزش تمرینات مناسب و راهکارهای سبک زندگی سالم، از بروز مجدد درد جلوگیری میکند.
روشها و تکنیکهای رایج فیزیوتراپی
تمرینات کششی و تقویتی
کشش عضلات جانبی و خلفی گردن برای کاهش تنش و افزایش انعطافپذیری
تمرینات تقویت عضلات عمقی و تثبیتکننده گردن مانند تمرینات ایزومتریک
درمان دستی (Manual Therapy)
ماساژ بافت نرم برای کاهش اسپاسم و بهبود خونرسانی
موبیلیزیشن مفاصل برای بهبود حرکت و کاهش درد
الکتروتراپی
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) برای کاهش درد
استفاده از اولتراسوند برای کاهش التهاب و ترمیم بافتها
لیزر درمانی سرد برای کاهش التهاب
آموزش ارگونومی
اصلاح وضعیت کار با کامپیوتر، تلفن همراه و نحوه خوابیدن
تکنیکهای آرامبخش و مدیریت استرس
آموزش تنفس عمیق و تکنیکهای ریلکسیشن برای کاهش تنش عضلانی ناشی از استرس
2 پاسخ