عوامل بروز کمردرد و تشخیص علت دقیق بروز درد نقش مهمی در انتخاب بهترین روش درمان کمردرد توسط پزشک و فیزیوتراپیست دارد.
در واقع هیچ درمان واحدی برای کمردرد وجود ندارد ، بلکه با توجه به شرایط هر بیمار و علت درد درمان کمردرد با روش های مختلف جراحی و غیر جراحی انجام میگیرد.
هر گونه مشکلی که در ناحیه کمر و اجزای ستون فقرات رخ بدهد ممکن است منجر به کمردرد و سایر بیماری های مرتبط با کمردرد شود.
شایع ترین عوامل بروز کمردرد
- کشیدگی عضلات یا رباط ها
- اسپاسم عضلانی
- تنش عضلانی
- آسیب دیدگی دیسک ها در اثر وارد شدن ضربه یا سقوط از بلندی
- بلند کردن اجسام به طور نامناسب (تکنیک بلند کردن اشتباه)
- بلند کردن اجسام خیلی سنگین
- انجام یک حرکت ناگهانی و ناخوشایند
- بیرون زدگی دیسک کمر
- هر مهره ای در ستون فقرات توسط دیسک ها محافظت می شود. اگر دیسک پاره شود ، فشار بیشتری روی عصب وارد می شود و در نتیجه درد تابشی کمر ایجاد می شود.
- وارد شدن فشار بر عصب سیاتیک به دلایلی همچون بیرون زدگی دیسک ها
- تنگی کانال نخاعی
- آرتروز ستون فقرات
- وضعیت بد بدن در هنگام انجام فعالیت ها
- گرفتگی عضلات
- کشش بیش از حد که سبب کشیدگی رباط ها می شود
- قرار گرفتن کمر در وضعیت خم و تحت فشار به مدت طولانی
- ایستادن یا نشستن طولانی مدت
- فشار آوردن گردن به جلو ، مانند هنگام رانندگی یا استفاده از رایانه
- یکی از عوامل بروز کمردرد رانندگی طولانی بدون استراحت است.
- خوابیدن روی تشکی که بدن را حمایت نمی کند و ستون فقرات را صاف نگه می دارد
- انحنای غیرعادی ستون فقرات مانند اسکولیوز و کیفوز فشار زیادی بر ساختارهای کمر وارد کرده و ریسک بروز کمردرد را افزایش می دهند.
سایر دلایل کمتر شایع کمردرد
- مشکلات کلیوی: سنگ کلیه یا عفونت کلیه می تواند باعث کمردرد شود.پوکی استخوان: استخوان ها ، از جمله مهره های ستون فقرات ، شکننده و متخلخل می شوند و احتمال شکستگی های فشاری را بیشتر می کند.
- تومور ستون فقرات: تومور روی ستون فقرات ممکن است به عصبی فشار بیاورد و در نتیجه باعث کمردرد شود.
- عفونت ستون فقرات: تب و ناحیه حساس و گرم پشت می تواند به دلیل عفونت ستون فقرات باشد.
- Spina bifida: شکلی از نقص مادرزادی است که به عنوان نقص لوله عصبی شناخته می شود. Spina bifida ناشی از تشکیل ناقص مغز ، نخاع و/یا مننژها در نوزاد است.
- بیماری پاژه: استخوان شرایطی است که علت نامعلومی دارد و در آن تشکیل استخوان با بازسازی طبیعی استخوان هماهنگ نیست. این وضعیت باعث ضعف غیرعادی استخوان و تغییر شکل می شود و می تواند باعث درد موضعی استخوان شود.
- Spondylitis Ankylosing Spondylitis یا AS: شکلی از آرتریت است که عمدتا ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد ، اگرچه سایر مفاصل می توانند درگیر شوند. این باعث التهاب مفاصل ستون فقرات (مهره ها) می شود که می تواند منجر به درد و ناراحتی شدید و مزمن شود. در موارد پیشرفته تر ، این التهاب می تواند منجر به آنکیلوز (تشکیل استخوان جدید در ستون فقرات) شود که باعث می شود بخش هایی از ستون فقرات به صورت ثابت جوش بخورد ، موقعیت بی حرکت
- بیماری های روماتیسمی باعث ایجاد درد در ناحیه کمر با سایر مفاصل می شود.
- بیماری های التهابی لگن ، عفونت مثانه یا کلیه نیز ممکن است منجر به کمردرد شود.
فیزیوتراپی چگونه به درمان کمردرد کمک می کند؟
فیزیوتراپی یکی از روش‌های مؤثر و کم‌خطر در درمان کمردرد است که به بهبود عملکرد کمر، کاهش درد و پیشگیری از عود مجدد کمک می‌کند. در ادامه توضیح می‌دهم فیزیوتراپی چگونه به درمان کمردرد کمک می‌کند:
1. کاهش درد و التهاب
فیزیوتراپی با استفاده از روش‌هایی مانند تکنیک‌های حرارتی (گرما و سرما)، اولتراسوند، تحریک الکتریکی (TENS) و ماساژ درمانی به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کند.
2. تقویت عضلات پشتیبان کمر
یکی از علل شایع کمردرد ضعف عضلات شکم و پشت است. فیزیوتراپی با ارائه تمرینات هدفمند باعث تقویت عضلات کمر، شکم و عضلات مرکزی بدن (Core muscles) می‌شود که به حمایت بهتر از ستون فقرات کمک می‌کند و فشار روی دیسک‌ها و مفاصل را کاهش می‌دهد.
3. بهبود انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی
تمرینات کششی و حرکات اصلاحی که در فیزیوتراپی آموزش داده می‌شود، باعث افزایش انعطاف عضلات و مفاصل ناحیه کمر و بهبود دامنه حرکتی می‌شود که به کاهش خشکی و درد کمک می‌کند.
4. اصلاح وضعیت بدنی (پوسچر)
فیزیوتراپیست‌ها به بیماران کمک می‌کنند تا وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن، ایستادن و حرکت را بیاموزند. اصلاح پوسچر فشار اضافی روی ستون فقرات را کم می‌کند و از تشدید کمردرد جلوگیری می‌کند.
5. آموزش روش‌های مدیریت درد و پیشگیری از عود
فیزیوتراپی به بیمار آموزش می‌دهد چگونه فعالیت‌های روزمره را با کمترین فشار روی کمر انجام دهد و همچنین تکنیک‌های آرام‌سازی و تنفس را برای کاهش تنش‌های عضلانی یاد می‌دهد.
6. بازگرداندن عملکرد و جلوگیری از ناتوانی
پس از آسیب یا درد شدید، فیزیوتراپی به بازتوانی عملکرد کمر کمک می‌کند تا فرد بتواند سریع‌تر به فعالیت‌های روزانه و کاری خود بازگردد و از بروز ناتوانی‌های طولانی‌مدت جلوگیری شود.
تکنیک های فیزیوتراپی در درمان کمردرد چگونه است؟
تکنیک‌های فیزیوتراپی در درمان کمردرد متنوع هستند و هر کدام با هدف خاصی برای کاهش درد، بهبود حرکت و تقویت عضلات به کار می‌روند. در ادامه مهم‌ترین و رایج‌ترین تکنیک‌های فیزیوتراپی برای کمردرد را معرفی می‌کنم:
1. الکتروتراپی (Electrotherapy)
استفاده از جریان‌های الکتریکی مانند TENS (تحریک عصب از طریق پوست) برای کاهش درد.
جریان‌های الکتریکی می‌توانند باعث تحریک تولید اندورفین (مسکن‌های طبیعی بدن) شوند.
همچنین به کاهش التهاب و تسکین عضلات کمک می‌کند.
2. اولتراسوند درمانی (Ultrasound Therapy)
استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای نفوذ به بافت‌های عمقی.
این روش باعث افزایش گردش خون، کاهش التهاب و تسریع فرآیند ترمیم بافت‌ها می‌شود.
3. گرما درمانی و سرما درمانی
گرما درمانی: با استفاده از پک‌های گرم یا درمان با لامپ‌های حرارتی، به افزایش جریان خون و شل شدن عضلات کمک می‌کند.
سرما درمانی: با پک‌های یخ یا سرد کردن ناحیه دردناک، التهاب و ورم کاهش می‌یابد و درد تسکین پیدا می‌کند.
4. تمرینات تقویتی و کششی
تمرینات اختصاصی برای تقویت عضلات کمر، شکم و عضلات مرکزی بدن (Core).
کشش عضلات کوتاه شده و سفت مانند عضلات همسترینگ (پشت ران) که می‌تواند فشار روی کمر را کاهش دهد.
این تمرینات باعث بهبود تعادل عضلانی و کاهش فشار روی ستون فقرات می‌شوند.
5. تکنیک‌های دستی و ماساژ درمانی (Manual Therapy)
ماساژهای درمانی برای شل کردن عضلات سفت و کاهش گرفتگی‌های عضلانی.
موبیلیزیشن (Mobilization) و منیپولیشن (Manipulation) از تکنیک های درمان دستی هستند که توسط فیزیوتراپیست برای بهبود حرکت مفاصل و کاهش محدودیت‌های حرکتی.
کمک به اصلاح وضعیت و کاهش فشارهای موضعی روی ستون فقرات.
6. آموزش پوسچر و بیومکانیک بدن
آموزش نحوه درست ایستادن، نشستن و بلند کردن اجسام.
اصلاح عادات نادرست حرکتی که می‌تواند منجر به تشدید درد شود.
7. تمرینات تعادلی و کنترل عصبی-عضلانی
تمرینات مخصوص برای بهبود هماهنگی عضلات و ثبات ستون فقرات.
جلوگیری از حرکات نادرست و کاهش ریسک آسیب دوباره.
