درد شانه – درمان درد شانه با فیزیوتراپی در سعادت آباد

درد شانه یکی از دردهای شایع سیستم اسکلتی _ عضلانی بخصوص در افرادی است که اندام فوقانی آن ها تحرک بالایی دارد. شانه یکی از پیچیده‌ترین و پرتحرک‌ترین مفاصل بدن انسان است که طیف وسیعی از حرکات را ممکن می‌سازد، از بلند کردن بازو گرفته تا چرخش آن در جهات مختلف. این مفصل از چندین استخوان، تاندون و عضله تشکیل شده است که با همکاری هماهنگ، امکان حرکات روان را فراهم می‌کنند. اما همین ساختار پیچیده، باعث می‌شود شانه بسیار آسیب‌پذیر باشد و کوچک‌ترین اختلال در یکی از اجزای آن می‌تواند موجب درد یا محدودیت حرکتی شود. فیزیوتراپی شانه می تواند به تسکین علائم و بهبود عملکرد شانه کمک زیادی بکند.

در فعالیت‌های روزمره یا حتی هنگام خواب، ممکن است فشار زیادی بر شانه وارد شود. حالت‌های نشستن نادرست، بلند کردن بار سنگین، حرکات تکراری و حتی استرس می‌توانند به مرور زمان منجر به درد و التهاب در این ناحیه شوند. از سوی دیگر، با افزایش سن، عضلات و تاندون‌های اطراف شانه تحلیل می‌روند و احتمال بروز مشکلاتی مانند پارگی عضلات روتاتور کاف یا آرتروز افزایش می‌یابد. فیزیوتراپی که در کلینیک فیزیوتراپی خوب در شهرک غرب ارائه می شود نقش مهمی در درمان غیرجراحی درد شانه دارد.

فیزیوتراپی نه‌تنها در کاهش درد شانه مؤثر است، بلکه می‌تواند از پیشرفت آسیب، محدود شدن حرکات، و نیاز به جراحی جلوگیری کند. با بهره‌گیری از تمرینات هدفمند، تکنیک‌های دستی، و ابزارهای درمانی، فیزیوتراپیست به بازسازی عملکرد مفصل شانه و بازیابی دامنه حرکتی کمک می‌کند.

علاوه بر این، فیزیوتراپی به بیمار می‌آموزد که چگونه از حرکات آسیب‌ زا پرهیز کند و سبک زندگی سالم‌تری را دنبال نماید. تمرکز بر پیشگیری و توان‌بخشی، مزیتی است که فیزیوتراپی را به یکی از مؤثرترین روش‌های درمان درد شانه تبدیل کرده است. هدف نهایی این درمان، بازگرداندن فرد به زندگی عادی، بدون درد و محدودیت است.

علل شایع شانه درد

التهاب تاندون و بورسیت
یکی از علل شایع درد شانه، التهاب تاندون‌های اطراف مفصل یا بورسیت (التهاب کیسه‌های کوچک پر از مایع) است. تاندون‌های شانه، به‌خصوص عضلات روتاتور کاف، در معرض فشار زیاد و حرکات مکرر قرار دارند. تکرار این حرکات، به‌ویژه در ورزشکاران یا افرادی که کارهای دستی سنگین انجام می‌دهند، می‌تواند باعث ایجاد التهاب در این تاندون‌ها شود.

بورسیت نیز معمولاً به دلیل فشار یا ضربه به ناحیه شانه رخ می‌دهد و با درد، تورم و محدودیت در حرکت همراه است. در این شرایط، فیزیوتراپی می‌تواند با تکنیک‌های ضدالتهابی، تمرینات اصلاحی و استراحت کنترل‌شده، روند بهبودی را تسریع کند.

پارگی عضلات روتاتور کاف
روتاتور کاف مجموعه‌ای از چهار عضله کوچک است که نقش اصلی در پایداری و چرخش شانه دارند. پارگی این عضلات ممکن است به صورت جزئی یا کامل اتفاق بیفتد و معمولاً با درد شدید، ضعف و کاهش دامنه حرکتی همراه است. این آسیب در افراد مسن یا کسانی که حرکات ناگهانی و سنگین انجام می‌دهند شایع‌تر است.

درمان این نوع پارگی‌ها، بسته به شدت آسیب، ممکن است شامل فیزیوتراپی، تزریق، یا در موارد شدید، جراحی باشد. در موارد خفیف تا متوسط، فیزیوتراپی با تمرینات تقویتی و تکنیک‌های حرکتی می‌تواند نقش مهمی در بازسازی عملکرد مفصل ایفا کند.

شانه یخ‌زده (Frozen Shoulder)
شانه یخ‌زده یا کپسولیت چسبنده، یکی از ناراحت‌کننده‌ترین شرایط شانه است که با درد شدید و سفتی مفصل همراه است. این بیماری معمولاً به‌آرامی آغاز می‌شود و به‌مرور زمان حرکت شانه را به‌طور کامل محدود می‌کند. علت دقیق آن هنوز مشخص نیست، اما اغلب در افراد میان‌سال و به‌ویژه زنان مشاهده می‌شود.

فیزیوتراپی در این مرحله، تمرکز ویژه‌ای بر بازیابی تدریجی دامنه حرکتی و کاهش درد دارد. تمرینات کششی، حرکات پسیو و استفاده از دستگاه‌هایی مانند اولتراسوند و تحریک الکتریکی می‌توانند به درمان کمک کنند.

آرتروز شانه
آرتروز یکی دیگر از دلایل درد مزمن شانه است که معمولاً در اثر تحلیل رفتن غضروف بین استخوان‌های مفصل رخ می‌دهد. این وضعیت با خشکی مفصل، درد هنگام حرکت و کاهش انعطاف‌پذیری همراه است. اگرچه آرتروز قابل درمان کامل نیست، اما با فیزیوتراپی می‌توان پیشرفت بیماری را کند کرد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.

دررفتگی یا نیمه‌دررفتگی مفصل شانه
دررفتگی مفصل زمانی رخ می‌دهد که استخوان بازو از حفره شانه خارج شود. این مشکل می‌تواند در اثر آسیب‌های ورزشی یا سقوط ایجاد شود. در برخی موارد، مفصل به‌صورت مزمن دچار نیمه‌دررفتگی می‌شود و بیمار احساس ناپایداری در شانه دارد. فیزیوتراپی در این موارد، با تقویت عضلات پشتیبان مفصل و آموزش حرکات ایمن، از بروز مجدد این وضعیت پیشگیری می‌کند.

علائم مرتبط با درد شانه

علائم درد شانه بسته به علت زمینه ای متفاوت است. برخی از علائم رایج عبارتند از:

• دردهای شدید یا مبهم
• تورم یا حساسیت
• محدوده حرکتی محدود
• ضعف در بازو یا شانه

اگر درد مداوم را تجربه می کنید یا علائمی مانند بی حسی را مشاهده می کنید، بسیار مهم است که با یک متخصص شانه یا فیزیوتراپیست مشورت کنید تا شرایط جدی را رد کنید. این متخصصان از ترکیبی از معاینات فیزیکی و ابزارهای تشخیصی برای تعیین علت درد شانه استفاده می کنند. تکنیک های تصویربرداری مانند اشعه ایکس می تواند شکستگی ها را آشکار کند، در حالی که ام آر آی یا سی تی اسکن تصاویر دقیقی از بافت های نرم ارائه می دهد. شرح حال کامل بیمار نیز برای درک ماهیت درد و محرک های آن ضروری است.

گزینه های درمانی برای درد شانه

1. فیزیوتراپی
فیزیوتراپی نقش اساسی در درمان درد شانه دارد. فیزیوتراپیست های آموزش دیده برنامه های ورزشی شخصی سازی شده را برای بهبود قدرت، انعطاف پذیری و تحرک مفاصل طراحی می کنند. تکنیک هایی مانند درمان دستی و تمرینات هدایت شده بسیار موثر هستند. شاک ویو تراپی یک روش درمان غیر تهاجمی در فیزیوتراپی است که از امواج صوتی برای تحریک التیام بافت های آسیب دیده استفاده می کند. به ویژه برای شرایطی مانند تاندونیت و درد شانه کلسیفیک موثر است.

2. داروها
داروهای تسکین درد، از جمله گزینه های بدون نسخه مانند پاراستامول یا ایبوپروفن، می توانند به مدیریت علائم کمک کنند. در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهای ضد التهابی قوی تری یا تزریق کورتیکواستروئید تجویز کنند.

3. گزینه های جراحی
جراحی معمولا آخرین راه حل برای آسیب های شدید یا شرایطی است که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد. روش های رایج شامل آرتروسکوپی برای ترمیم آسیب بافت نرم یا جایگزینی مفصل برای آرتریت است.

فیزیوتراپی در درمان درد شانه

فیزیوتراپی سنگ بنای مدیریت درد شانه است، به ویژه برای راه حل های غیر تهاجمی و بهبودی طولانی مدت. فیزیوتراپیست نیازهای خاص بیمار را ارزیابی می کند و یک برنامه درمانی مناسب طراحی می کند. این رویکرد نه تنها درد را تسکین می دهد، بلکه به علل زمینه ای برای جلوگیری از عود نیز می پردازد.

تسکین درد و بهبود تحرک
فیزیوتراپی از تکنیک‌هایی مانند درمان دستی استفاده می‌کند، که در آن دستکاری و حرکت دادن مفصل باعث کاهش سفتی و درد می‌شود. تمرینات کششی هدایت‌شده به بازیابی دامنه حرکتی شانه کمک می‌کند و تضمین می‌کند که فعالیت‌های روزانه کمتر چالش برانگیز می‌شوند.

تمرینات تقویتی
عضلات ضعیف اطراف مفصل شانه اغلب به درد و بی ثباتی کمک می کند. فیزیوتراپیست ها تمرینات تقویتی را برای هدف قرار دادن این نواحی، افزایش ثبات و کاهش احتمال آسیب معرفی می کنند.

مزایای بلند مدت
بر خلاف راه حل های موقتی مانند داروها، فیزیوتراپی ابزاری برای حفظ سلامت شانه فراهم می کند. جلسات پیگیری منظم و تمرینات روتین در خانه به بیماران این امکان را می دهد که وضعیت خود را به طور مستقل مدیریت کنند.

تکنیک‌ های اصلی فیزیوتراپی در درمان درد شانه

تمرینات دامنه حرکتی (Range of Motion)
یکی از اولین گام‌های درمان فیزیوتراپی برای شانه درد، بازگرداندن دامنه حرکتی مفصل است. زمانی که شانه دچار درد می‌شود، فرد به طور ناخودآگاه از حرکت دادن آن پرهیز می‌کند. این بی‌حرکتی می‌تواند باعث سفتی بیشتر عضلات و مفصل شود، که به نوبه خود دامنه حرکتی را کاهش می‌دهد.

تمرینات دامنه حرکتی شامل حرکاتی مانند بالا آوردن دست، چرخاندن بازو، یا حرکت دادن دست به طرفین است. این حرکات ممکن است در ابتدا با کمک فیزیوتراپیست و به صورت پسیو انجام شوند، یعنی بدون درگیر شدن عضلات خود بیمار. سپس با پیشرفت درمان، بیمار خودش می‌تواند این حرکات را به صورت فعال انجام دهد.

هدف از این تمرینات، جلوگیری از خشکی مفصل، افزایش انعطاف‌پذیری، و آماده‌سازی برای تمرینات پیشرفته‌تر است. این حرکات باید به‌آرامی و بدون درد انجام شوند و در صورت بروز درد شدید، بلافاصله متوقف گردند.

تمرینات تقویتی (Strengthening Exercises)
پس از بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد، فیزیوتراپی وارد مرحله تقویت عضلات اطراف شانه می‌شود. این تمرینات به‌ویژه برای عضلات روتاتور کاف، دلتوئید و تیغه شانه طراحی می‌شوند. تقویت این عضلات باعث می‌شود مفصل شانه پایداری بیشتری داشته باشد و احتمال آسیب مجدد کاهش یابد.

تمرینات تقویتی ممکن است شامل استفاده از باندهای کشی، وزنه‌های سبک یا حتی وزن بدن خود فرد باشد. برخی از حرکات رایج شامل بالا آوردن بازو با مقاومت، چرخاندن بازو به بیرون یا داخل، و تمرینات ایزومتریک (فشار دادن بدون حرکت) هستند.

توجه به تکنیک صحیح انجام حرکات و رعایت تنفس در هنگام تمرین، بسیار اهمیت دارد. اگر تمرینات به‌درستی انجام نشوند، نه تنها کمکی به بهبودی نمی‌کنند، بلکه ممکن است باعث بدتر شدن آسیب شوند. در نتیجه، راهنمایی فیزیوتراپیست در این مرحله ضروری است.

تمرینات کششی (Stretching Exercises)
تمرینات کششی نقش کلیدی در کاهش گرفتگی عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری مفصل شانه ایفا می‌کنند. بسیاری از افرادی که دچار درد شانه هستند، به دلیل سفتی عضلات و تاندون‌ها توانایی انجام حرکات کامل را ندارند. کشش ملایم و تدریجی عضلات می‌تواند به کاهش فشار روی مفصل و افزایش دامنه حرکتی کمک کند.

تمرینات کششی ممکن است شامل حرکاتی مانند کشش عضله پکتورال (سینه‌ای)، کشش عضلات پشت شانه (مانند اینفرااسپیناتوس)، و حرکات کششی گردنی باشد که همگی به بهبود عملکرد شانه کمک می‌کنند. فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه این حرکات را به‌درستی انجام دهد و از کشش بیش‌ازحد که ممکن است منجر به آسیب شود، پرهیز نماید.

مزیت تمرینات کششی در این است که علاوه بر افزایش انعطاف، به بیمار حس رهایی و سبکی می‌دهد و می‌تواند درد مزمن را کاهش دهد. این تمرینات باید به‌آرامی انجام شوند، با تنفس منظم همراه باشند و حداقل ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در هر موقعیت حفظ شوند.

تکنیک‌های دستی (Manual Therapy)
یکی دیگر از ابزارهای موثر در فیزیوتراپی شانه، استفاده از تکنیک‌های دستی است. در این روش، فیزیوتراپیست با استفاده از دست‌های خود به‌صورت مستقیم روی مفصل، عضلات، و بافت‌های نرم کار می‌کند تا درد، اسپاسم و خشکی را کاهش دهد. این روش شامل ماساژ درمانی، موبیلیزاسیون مفصل، و تکنیک‌های آزادسازی بافتی (Myofascial Release) می‌شود.

درمان دستی برای بیمارانی که شانه آن‌ها دچار سفتی شدید شده یا در مراحل اولیه درمان هستند، بسیار مفید است. این روش باعث بهبود جریان خون، افزایش تغذیه عضلات، و کاهش التهاب موضعی می‌شود. همچنین تکنیک‌های دستی می‌توانند سیستم عصبی را آرام کرده و باعث بهبود هماهنگی بین عضلات و مفاصل شوند.

با وجود مؤثر بودن این تکنیک‌ها، باید توجه داشت که درمان دستی تنها باید توسط فیزیوتراپیست آموزش‌دیده و مجرب انجام شود. انجام نادرست این حرکات ممکن است باعث آسیب بیشتر به شانه شود.

استفاده از اولتراسوند و دستگاه‌های فیزیکی
فناوری‌های مدرن نیز نقش مؤثری در فیزیوتراپی درد شانه دارند. دستگاه‌هایی مانند اولتراسوند تراپی، الکتروتراپی (TENS)، و لیزر درمانی، به کاهش التهاب، کاهش درد و تسریع روند ترمیم بافت‌ها کمک می‌کنند. این دستگاه‌ها معمولاً در کنار تمرینات حرکتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و یک مکمل مفید برای درمان دستی و تمرینات هستند.

اولتراسوند تراپی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، گرمای عمقی در بافت ایجاد می‌کند که به بهبود گردش خون و کاهش التهاب کمک می‌کند. الکتروتراپی (TENS) نیز با تحریک الکتریکی ملایم، پیام‌های درد را در سطح عصبی مسدود کرده و احساس آرامش ایجاد می‌کند. لیزر درمانی نیز برای ترمیم سلولی و بازسازی سریع‌تر بافت‌ها به‌ویژه در آسیب‌ های عضلانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روشهای پیشگیری

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است و برخی از اصلاحات سبک زندگی می تواند خطر درد شانه را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. چه ورزشکار باشید، چه کارگر میز کار یا فردی که کارهای یدی سنگین انجام می دهد، این نکات می تواند کمک کننده باشد.

وضعیت بدن را خوب حفظ کنید
وضعیت نامناسب، به خصوص در ساعات طولانی پشت میز، می تواند به مفصل شانه فشار وارد کند. عمودی نشستن در حالی که شانه های خود را آرام کرده و پشت را تکیه داده اید می تواند از فشار غیرضروری بر عضلات و تاندون ها جلوگیری کند.

فعالیت بدنی منظم
ورزش منظم ماهیچه های اطراف شانه را تقویت می کند و خطر آسیب را کاهش می دهد. فعالیت هایی مانند شنا، یوگا و تمرینات قدرتی می توانند سلامت کلی مفاصل را بهبود بخشند.

از فشارهای مکرر خودداری کنید
اگر شغل یا سرگرمی‌های شما شامل حرکات تکراری است، برای کشش و شل کردن شانه‌هایتان استراحت‌های مکرر داشته باشید. استفاده از ابزارهای ارگونومیک نیز می تواند به کاهش فشار کمک کند.ن درمان نوآورانه را معرفی کرده‌اند که مکمل رویکردهای سنتی هستند. این گزینه ها به ویژه برای بیماران مبتلا به درد مزمن یا آسیب های شدید مفید است.

سوالات متداول

1. شایع ترین دلایل شانه درد چیست؟
شایع‌ترین علل شامل آسیب‌دیدگی، شرایط استفاده بیش از حد مانند تاندونیت، مشکلات دژنراتیو مانند آرتریت و شانه یخ زده است.

2. آیا درد شانه بدون جراحی بهبود می یابد؟
بله، بسیاری از موارد با فیزیوتراپی، داروها و مراقبت های خانگی بهبود می یابد. جراحی معمولا آخرین راه حل است.

3. فیزیوتراپی برای درد شانه چقدر موثر است؟
فیزیوتراپی برای تسکین درد، بهبود تحرک و جلوگیری از عود، به ویژه برای شرایط غیر شدید بسیار موثر است.

4. چه عادات روزانه می تواند از درد شانه جلوگیری کند؟
حفظ وضعیت بدنی خوب، ورزش منظم و اجتناب از فشارهای مکرر برای جلوگیری از درد شانه بسیار مهم است.

کلمات مرتبط :

فیزیوتراپی سعادت آباد – فیزیوتراپیست ایمان کمالی حکیم – دکتر ایمان کمالی حکیم – فیزیوتراپی در سعادت آباد – فیزیوتراپی در غرب تهران