دلایل درد عصب سیاتیک
درد عصب سیاتیک که به عنوان سیاتیک نیز شناخته می شود، یک بیماری شایع و اغلب ناتوان کننده است که با دردی که در طول مسیر عصب سیاتیک منتشر می شود، مشخص می شود.
عصب سیاتیک طولانی ترین و ضخیم ترین عصب بدن انسان است و از قسمت تحتانی کمر منشا می گیرد، از باسن می گذرد و تا پاها امتداد می یابد. سیاتیک می تواند از نظر شدت متفاوت باشد و می تواند توسط عوامل زمینه ای مختلفی ایجاد شود.
درک آناتومی عصب سیاتیک برای درک علل درد عصب سیاتیک بسیار مهم است. عصب سیاتیک از ادغام چندین ریشه عصبی در ناحیه کمر (کمر) و ساکرال ستون فقرات تشکیل می شود. این عصب از دو جزء اصلی تشکیل شده است: عصب تیبیال و عصب پرونئال مشترک که توسط یک غلاف بافت همبند به هم متصل شده اند. عصب سیاتیک از طریق لگن، باسن و پشت هر پا حرکت میکند و به اعصاب کوچکتری منشعب میشود که ماهیچههای مختلف پا را عصب میکنند و ورودی حسی به پوست ساق و پا میدهند.
محل دقیق درد و سایر علائم مرتبط با سیاتیک بسته به جایی که در امتداد عصب سیاتیک فشرده یا تحریک می شود، می تواند متفاوت باشد.
دلایل درد عصب سیاتیک
فتق دیسک
فتق یا لیز خوردن دیسک یکی از شایع ترین علل درد عصب سیاتیک است. دیسک های بین مهره ای در ستون فقرات به عنوان بالشتک بین مهره ها عمل می کنند. هنگامی که یکی از این دیسک ها بیرون زده یا فتق می کند، می تواند ریشه های عصبی مجاور، از جمله آنهایی که عصب سیاتیک را تشکیل می دهند، فشرده یا تحریک کند. این فشرده سازی می تواند منجر به درد، التهاب و سایر علائم شود.
تنگی کانال نخاع
تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که با باریک شدن کانال نخاعی مشخص میشود که میتواند روی ریشههای عصبی، از جمله آنهایی که عصب سیاتیک را تشکیل میدهند، فشار وارد کند. این باریک شدن می تواند به دلیل تغییرات مرتبط با افزایش سن، مانند ایجاد خارهای استخوانی، ضخیم شدن رباط ها، یا وجود تغییرات آرتروز در ستون فقرات رخ دهد.
اسپوندیلولیستزیس
اسپوندیلولیستزیس وضعیتی است که در آن یک مهره نسبت به مهره مجاور به جلو یا عقب می لغزد. این جابجایی می تواند باعث شود مهره به عصب سیاتیک فشار بیاورد و در نتیجه درد و علائم دیگر ایجاد شود. بیشتر در ستون فقرات کمری مشاهده می شود.
سندرم پیریفورمیس
عضله پیریفورمیس یک عضله کوچک و صاف است که در اعماق ناحیه باسن قرار دارد. در برخی افراد، عصب سیاتیک می تواند از داخل یا زیر عضله پیریفورمیس عبور کند. هنگامی که عضله پیریفورمیس سفت می شود یا دچار اسپاسم می شود، می تواند عصب سیاتیک را فشرده کند و منجر به سیاتیک شود. این به عنوان سندرم پیریفورمیس شناخته می شود.
تخریب دیسک کمر
با افزایش سن، دیسکهای بین مهرهای در ستون فقرات کمری به طور طبیعی تحلیل میروند و کمتر تحت پوشش قرار میگیرند و بیشتر مستعد فتق میشوند. این انحطاط می تواند باعث تغییرات ساختاری در ستون فقرات شود، از جمله ایجاد خارهای استخوانی، که می تواند به ریشه های عصب سیاتیک برخورد کند.
تروما و آسیب
آسیب یا ضربه ناگهانی به کمر می تواند منجر به درد عصب سیاتیک شود. این می تواند نتیجه سقوط، تصادف اتومبیل یا سایر اشکال آسیب فیزیکی باشد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ستون فقرات یا ساختارهای اطراف تأثیر می گذارد.
سایر دلایل درد عصب سیاتیک
تومورها
اگرچه نسبتاً نادر است، تومورها می توانند در ستون فقرات یا ساختارهای مجاور ایجاد شوند و به طور بالقوه عصب سیاتیک یا اجزای ریشه آن را فشرده کنند. این تومورها می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند و رشد آنها می تواند باعث درد و سایر علائم عصبی شود.
عفونت و التهاب
عفونت ها یا شرایط التهابی موثر بر ستون فقرات، مانند آبسه های اپیدورال یا اسپوندیلیت آنکیلوزان، می توانند باعث درد عصب سیاتیک شوند. در این موارد، التهاب یا عفونت میتواند مستقیماً بر ریشههای عصبی یا خود عصب سیاتیک تأثیر بگذارد.
بارداری
در دوران بارداری، بدن دچار تغییرات هورمونی و فیزیکی مختلفی می شود. گاهی اوقات، رحم در حال رشد می تواند به عصب سیاتیک فشار وارد کند و در نتیجه باعث درد و ناراحتی شود. این اغلب به عنوان سیاتیک مربوط به بارداری نامیده می شود.
خارهای استخوانی (استئوفیت)
با گذشت زمان، تشکیل خارهای استخوانی (استئوفیت ها) در ستون فقرات، به ویژه در ناحیه کمر، می تواند به عنوان بخشی از روند پیری یا به دلیل شرایطی مانند استئوآرتریت رخ دهد. این خارهای استخوانی می توانند به فضایی که عصب سیاتیک از ستون فقرات خارج می شود نفوذ کرده و منجر به فشرده شدن و درد شود.
عوامل خطر برای درد عصب سیاتیک
سن: درد عصب سیاتیک در افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال شایع تر است.
شغل: مشاغلی که شامل بلند کردن اجسام سنگین، نشستن طولانی مدت یا حرکات مکرر هستند می توانند خطر ابتلا به سیاتیک را افزایش دهند.
چاقی: اضافه وزن فشار بیشتری بر ستون فقرات وارد می کند و خطر فتق دیسک و سایر مشکلات ستون فقرات را افزایش می دهد که می تواند منجر به سیاتیک شود.
دیابت: افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری برای آسیب عصبی هستند که ممکن است به ایجاد سیاتیک کمک کند.
سبک زندگی کم تحرک: عدم فعالیت بدنی و وضعیت بدنی نامناسب می تواند عضلات حمایت کننده از ستون فقرات را ضعیف کرده و خطر ابتلا به سیاتیک را افزایش دهد.
سیگار کشیدن: سیگار میتواند جریان خون به ستون فقرات را مختل کند، تامین مواد مغذی دیسکهای بین مهرهای را کاهش داده و خطر انحطاط دیسک را افزایش میدهد.
ژنتیک: برخی از افراد ممکن است مستعد ژنتیکی برای شرایطی باشند که به درد عصب سیاتیک کمک می کند، مانند بیماری دیسک دژنراتیو.
روشهای درمان
انتخاب درمان درد عصب سیاتیک به علت زمینه ای و شدت علائم بستگی دارد. رویکردهای درمانی رایج عبارتند از:
استراحت و اصلاح فعالیت: در موارد خفیف سیاتیک، استراحت و اجتناب از فعالیتهایی که علائم را بدتر میکنند میتواند باعث تسکین شود.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی موثرترین روش درمان درد سیاتیک است که با توجه به دلایل درد عصب سیاتیک می تواند با متدهای زیادی به تسکین علائم بیماران کمک کند. فیزیوتراپیست ها می توانند برنامه های ورزشی برای تقویت ماهیچه های حمایت کننده از ستون فقرات، بهبود انعطاف پذیری و کاهش فشار روی عصب سیاتیک طراحی کنند.
داروها: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، شل کننده های عضلانی و مسکن ها می توانند به مدیریت درد و التهاب مرتبط با سیاتیک کمک کنند.
تزریق استروئید اپیدورال: در موارد درد و التهاب شدید، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است تزریق استروئید اپیدورال را برای کاهش التهاب و تسکین درد توصیه کنند.
مراقبت های کایروپراکتیک: کایروپراکتیک ها ممکن است از دستکاری ستون فقرات برای کاهش فشار روی عصب سیاتیک استفاده کنند.
طب سوزنی: برخی افراد از طریق طب سوزنی که شامل وارد کردن سوزن های نازک در نقاط خاصی از بدن برای تحریک التیام است، تسکین درد سیاتیک را پیدا می کنند.
جراحی: زمانی که درمانهای محافظهکارانه نمیتوانند تسکین دهند، یا در موارد فشردهسازی شدید عصب، ممکن است جراحی لازم باشد. گزینه های جراحی شامل دیسککتومی (برداشتن بخشی از فتق دیسک) و فیوژن ستون فقرات است.