آرتروز زانو عارضه ای است که به دلیل تخریب تدریجی غضروف مفصل زانو رخ داده و احتمال بروز آن با افزایش سن بالاتر می رود به همین دلیل شیوع آن در افراد میانسال و سالمند بیش از سایر افراد است. زانودرد، التهاب و تورم مفصل و همچنین محدود شدن دامنه حرکات مفصل زانو از مهم ترین علائم این بیماری هستند. حرکات تکراری مفصل و خم و راست شدن مکرر آن و تخریب غضروف مفصلی در اثر افزایش سن از مهم ترین دلایل افزایش دهنده خطر بروز آرتروز زانو هستند. وارد شدن فشار ناشی از وزن بر روی مفصل زانو نیز یکی از عواملی است که ریسک بروز آرتروز زانو را نسبت به آرتروز دیگر مفاصل بدن بیشتر کرده است و افراد چاق نیز به همین دلیل بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری مفصلی قرار دارند.
زانو یکی از شایع‌ترین مفاصلی است که تحت تأثیر آرتروز (OA) قرار می‌گیرد و می‌تواند بر تحرک، کیفیت زندگی و معیشت فرد تأثیر بگذارد. درد، تورم و سفتی ناشی از آسیب و از دست دادن غضروف می تواند حتی راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها را دشوار کند و اگر شغلی دارید که باید روی پاهای خود باشید و حرکت کنید، بدتر شدن آرتروز زانو آن را دشوار یا غیرممکن می کند.
این بیماری سبب اختلال در عملکرد زانو و ناتوانی در راه رفتن و انجام فعالیت های روزمره می شود. تخریب تدریجی غضروف و از بین رفتن آن موجی می شود تا استخوان ها بر روی هم ساییده شوند در این شرایط زمینه برای ایجاد خارهای استخوانی در مفصل فراهم می شود.غضروف ها علاوه بر تسهیل حرکات مفصلی نقش مهمی در جذب شوک و فشارهای وارده به مفصل در حین حرکت و راه رفتن دارند و در نبود آن ها احتمال آسیب پذیری مفصل افزایش می یابد.
علائم آرتروز زانو
- درد: حرکت باعث درد می شود. گاهی اوقات هنگام نشستن زانو درد می کند.
- سفتی: زانوهای شما ممکن است اول صبح یا بعد از نشستن طولانی مدت سفت شوند.
- از دست دادن حرکت: با گذشت زمان، ممکن است توانایی خم شدن و صاف کردن زانوی خود را تا آخر از دست بدهید.
- بی ثباتی: زانوی شما ممکن است «بیرون بیاید» یا کمانش کند، یا احساس کنید که ممکن است.
- قفل کردن: زانو ممکن است قفل یا بچسبد.
- تورم: ممکن است زانوی شما در اطراف یا یک طرف پف کند.
- تغییر شکل مفصل زانو
- شنیده شدن صدای سایش استخوان ها هنگام حرکت
دلایل آرتروز زانو
سن: استئوآرتریت ممکن است در هر زمانی از زندگی رخ دهد، اما در افراد مسن بیشتر شایع است.
جنسیت: زنان بیشتر از مردان به آرتروز زانو مبتلا می شوند.
چاقی: اضافه وزن به زانوهای شما فشار می آورد. سلول های چربی همچنین پروتئین هایی می سازند که می توانند باعث التهاب در مفاصل و اطراف آن شوند.
آسیب ها: هر گونه آسیب زانو، حتی آسیب های قدیمی، می تواند منجر به OA زانو شود.
استرس مکرر: استرس مکرر بر روی زانو ناشی از کار یا ورزش می تواند خطر ابتلا به OA را افزایش دهد.
ژنتیک: شما می توانید تمایل به ایجاد OA را به ارث ببرید.
ناهنجاری های استخوانی: اگر استخوان ها یا مفاصل شما کج است، در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
برخی از بیماری های متابولیک: دیابت و هموکروماتوز، وضعیتی که در آن خون شما آهن زیادی دارد، با OA مرتبط است.
روش های درمان
پزشک برای تشخیص آرتروز زانو و بررسی شدت تخریب غضروف مفصلی علاوه بر معاینه فیزیکی از روش های تصویربرداری ام آر آی و رادیوگرافی استفاده می کند.
اصلاح سبک زندگی ، کاهش وزن ، به حداقل رساندن فعالیت های سنگین ، عدم استفاده از پله ، جایگزین کردن توالت فرنگی به جای توالت ایرانی و استفاده از وسایل کمکی همچون عصا و واکر در تخفیف علائم و عوارض ایجاد شده برای بیمار و همچنین پیشرفت آرتروز زانو بسیار موثرند.
گرم کردن زانو با کمپرس گرم سبب افزایش جریان خون در مفصل آسیب دیده شده و علاوه بر تسکین درد به بهبود دامنه حرکتی زانو نیز کمک زیادی می کند.
برای تسکین درد و التهاب زانو استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه همچون ایبوپروفن موثر است.
فیزیوتراپی زانو بهترین روش در تخفیف علائم و عوارض ایجاد شده برای بیمار دارد که با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی در سعادت آباد می توانید از آن بهره مند شوید.
تمرینات کششی فیزیوتراپی انعطاف پذیری و دامنه حرکتی زانو را افزایش داده و تمرینات تقویتی نیز به تقویت عضلات زانو کمک می کنند.
فیزیوتراپیست علاوه بر تنظیم برنامه تمرینی برای بیمار از تکنیک های درمان دستی ، الکتروتراپی ، سوزن خشک و لیزر پرتوان نیز برای کمک به بهبود شرایط بیمار بهره می برد.
در صورتی که آرتروز سبب تخریب کامل غضروف مفصلی شده باشد جراحی تعویض مفصل زانو انجام خواهد گرفت.
فواید فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند به طور قابل توجهی در درمان آرتروز زانو مؤثر باشد. برخی از فواید آن عبارتند از:
تقویت عضلات: فیزیوتراپی به تقویت عضلات اطراف زانو کمک می‌کند که می‌تواند فشار را از روی مفصل کاهش دهد.
افزایش دامنه حرکتی: تمرینات کششی و حرکتی می‌توانند به بهبود دامنه حرکتی زانو کمک کنند و سفتی را کاهش دهند.
کاهش درد: تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی، مانند الکتروتراپی و ماساژ، می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
آموزش و آگاهی: فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند به بیماران آموزش دهند که چگونه به درستی حرکت کنند و از فعالیت‌های روزمره خود لذت ببرند بدون اینکه به زانو آسیب برسانند.
بهبود تعادل و هماهنگی: تمرینات تعادلی می‌توانند به جلوگیری از افتادن و آسیب‌های بیشتر کمک کنند.
مدیریت وزن: فیزیوتراپی می‌تواند به مدیریت وزن کمک کند که فشار کمتری به مفاصل وارد می‌کند.
استفاده از تکنیک‌های دستی: درمان‌های دستی می‌توانند به بهبود وضعیت مفاصل و کاهش تنش در بافت‌های نرم کمک کنند.
به طور کلی، فیزیوتراپی می‌تواند به عنوان یک روش غیرجراحی مؤثر در مدیریت آرتروز زانو عمل کند و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.
کلمات مرتبط :
دکتر ایمان کمالی حکیم – فیزیوتراپی زانو – فیزیوتراپی در سعادت آباد – فیزیوتراپی در میدان کاج – فیزیوتراپی در بهرود
