عوارض فتق دیسک کمر در هر فرد متفاوت است و الزاما تمام مبتلایان علائم و عوارض مشابهی را تجربه نمی کنند.
فتق دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از مرکز نرم و ژله‌مانند دیسک (nucleus pulposus) از طریق پارگی در حلقه بیرونی (annulus fibrosus) بیرون می‌زند. این می تواند بر روی اعصابی که از کانال نخاعی عبور می کنند فشار وارد کند و باعث درد، بی حسی و گزگز در پشت یا پاها شود. در برخی موارد، عوارض فتق دیسک کمر می تواند بسیار جدی باشد ، مانند بی اختیاری ادرار و مدفوع و فلج اندام ها.
شایع ترین علامت فتق دیسک کمر سیاتیک است که دردی است که از کمر به پایین ساق پا منتشر می شود.
چهار نوع اصلی فتق دیسک کمر وجود دارد:
فتق مرکزی: این نوع فتق زمانی رخ می دهد که مواد دیسک از مرکز آنولوس فیبروزوس بیرون می زند. این شایع ترین نوع فتق دیسک کمر است و به احتمال زیاد باعث ایجاد درد در ناحیه کمر می شود.
فتق جانبی: این نوع فتق زمانی اتفاق می‌افتد که مواد دیسک به سمت آنولوس فیبروزوس بیرون می‌زند. این بیماری کمتر از فتق مرکزی شایع است و احتمال ایجاد درد در ساق پا بیشتر است.
فتق فورامینال: این نوع فتق زمانی رخ می دهد که مواد دیسک به سمت سوراخ بیرون می زند، که سوراخی در استخوان است که به ریشه های عصبی اجازه می دهد از ستون فقرات خارج شوند. این کمترین نوع فتق دیسک کمر است و به احتمال زیاد باعث درد و ضعف در ساق پا می شود.
پارگی حلقوی: این نوعی فتق است که در آن حلقه فیبروزوس پاره می‌شود، اما مواد دیسک در واقع بیرون نمی‌زند. اغلب در اثر یک آسیب ناگهانی، مانند سقوط یا تصادف رانندگی ایجاد می شود.
درمان فتق دیسک کمر به شدت علائم بستگی دارد. در بیشتر موارد، درمان غیرجراحی مانند استراحت، مسکن، فیزیوتراپی و تزریق استروئید اپیدورال موثر است. با این حال، اگر علائم شدید باشد یا با درمان غیر جراحی بهبود نیابد، ممکن است جراحی توصیه شود.
عوارض فتق دیسک کمر
درد رادیکولار: این شایع ترین علامت فتق دیسک کمر است. دردی است که از قسمت پایین کمر به باسن، پاها یا پاها منتشر می شود. درد می تواند تیز، سوزش یا کوبنده باشد. همچنین می تواند با بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف در ناحیه آسیب دیده همراه باشد.
ضعف: در موارد شدید، فتق دیسک کمر می تواند باعث ضعف در پاها شود. این می تواند راه رفتن، ایستادن یا بالا رفتن از پله ها را دشوار کند.
مشکلات مثانه یا روده: در موارد بسیار نادر، فتق دیسک کمر می تواند بر روی اعصابی که مثانه و روده را کنترل می کنند، فشار وارد کند. این می تواند منجر به بی اختیاری (نشت ادرار یا مدفوع) یا یبوست شود.
سندرم دم اسب: این یک عارضه جدی فتق دیسک کمر است که زمانی رخ می دهد که مواد فتق شده دم اسب، دسته ای از اعصاب در پایین نخاع را فشرده می کند. سندرم دم اسبی می تواند باعث از دست دادن حس در قسمت پایین بدن، ضعف در پاها و از دست دادن کنترل مثانه و روده شود. در صورت عدم درمان، سندرم دم اسب می تواند دائمی باشد.
سایر عوارض
درد مزمن: برخی از افراد مبتلا به فتق دیسک کمر حتی پس از درمان محافظه کارانه مانند فیزیوتراپی و دارو درمانی همچنان درد را تجربه می کنند. این به عنوان درد مزمن شناخته می شود.
فتق مکرر دیسک: در برخی موارد، فتق دیسک ممکن است دوباره رخ دهد و علائمی مشابه فتق اولیه ایجاد کند.
آسیب ریشه عصبی: در موارد شدید، فتق دیسک کمر می تواند باعث آسیب دائمی به اعصابی شود که تحت فشار قرار می گیرند. این آسیب می تواند منجر به درد مداوم، بی حسی و ضعف شود.
فیزیوتراپی فتق دیسک کمر
درمان فتق دیسک کمر با فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش ها در مدیریت عوارض فتق دیسک کمر است که با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی سعادت آباد می توانید از آن بهره مند شوید.
اهداف اولیه فیزیوتراپی فتق دیسک کمر عبارتند از:
- تسکین درد و التهاب: این ممکن است شامل استفاده از روش هایی مانند یخ، گرما، و تحریک الکتریکی برای کاهش درد و التهاب در ناحیه آسیب دیده باشد.
- بهبود دامنه حرکتی: فیزیوتراپیست ها شما را از طریق یک سری تمرینات برای بازگرداندن انعطاف پذیری و دامنه حرکت در کمر و پاها راهنمایی می کنند.
- تقویت عضلات مرکزی: عضلات مرکزی قوی از ستون فقرات شما پشتیبانی می کنند و به جلوگیری از کمردرد در آینده کمک می کنند. فیزیوتراپیست شما یک برنامه تقویتی اصلی متناسب با نیازهای فردی شما طراحی خواهد کرد.
- آموزش وضعیت بدن و مکانیک بدن: این به شما کمک می کند تا از عود کمردرد جلوگیری کنید.
تکنیک های خاص فیزیوتراپی برای فتق دیسک کمر
علاوه بر تسکین درد و تکنیک های توانبخشی عمومی، فیزیوتراپیست ها ممکن است از تکنیک های خاصی برای رفع فتق دیسک کمر استفاده کنند:
- کشش: کشش نیروهای کششی ملایمی را به ستون فقرات اعمال می کند که می تواند به کاهش فشار روی ریشه عصبی کمک کند.
- تکنیک های درمان دستی: تکنیک های منوال تراپی ممکن است شامل ماساژ، تحرک مفصل و دستکاری برای بهبود تحرک و کاهش درد باشد.
- تمرینات کششی: تمرینات کششی به بهبود انعطاف پذیری در ناحیه کمر و همسترینگ کمک می کند.
- تمرینات تقویتی هسته مرکزی: تمرینات تقویتی مرکزی عضلاتی را هدف قرار می دهند که ستون فقرات را حمایت و تثبیت می کنند.
- تمرین حس عمقی: تمرینات حس عمقی به بهبود آگاهی بدن شما از موقعیت و حرکت کمک می کند، که می تواند خطر آسیب را کاهش دهد.
زمان بهبودی فیزیوتراپی فتق دیسک کمر بسته به شدت بیماری و عوامل فردی مانند سن، سلامت کلی و تبعیت از درمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به طور کلی، اکثر افراد طی ۴-۶ هفته پس از شروع فیزیوتراپی، بهبود قابل توجهی را در عوارض فتق دیسک کمر تجربه می کنند.
پس از بهبودی از فتق دیسک کمر، مهم است که به ورزش منظم ادامه دهید و برای جلوگیری از عود این وضعیت، وضعیت بدنی خوبی داشته باشید. فیزیوتراپیست شما می تواند توصیه های خاصی برای ورزش و اصلاح سبک زندگی به شما ارائه دهد تا به شما کمک کند بدون درد بمانید.
متخصصان ما در مرکز فیزیوتراپی سعادت آباد با مدیریت دکتر ایمان کمالی حکیم ، خدمات تخصصی فیزیوتراپی ستون فقرات را بر اساس متدهای درمانی روز دنیا ارائه می دهند.
